Page 70 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 12

FİZİK Dalgalarda Kırınım, Girişim ÇÖZÜMLÜ SORULAR

11. Tek renkli ışık ile yapılan tek yarıkta kırınım deneyi sıra- 12. Derinliği sabit bir dalga leğeninde, aralarında 16 cm uzak-
sında saydam olmayan cisim yarıklar arasına şekildeki gibi lık bulunan aynı anda çalıştırılan özdeş K ve K noktasal
1 2
yerleştiriliyor. dalga kaynaklarının ürettiği λ = 8 cm dalga boylu su dalga-
ları ile girişim deseni oluşturuluyor.
Ekran
Merkez doğrusu
1
Paralel
ışın A o
demeti K 1 K 2
Saydam olmayan 2 -x +x
cisim 16 cm

K 1 kaynağı +x yönünde 2 cm ve K kaynağı –x yönünde 1
2
Buna göre, cm kaydırılırsa,
I. Merkezi aydınlık saçak A 1 yönünde kayar.
0 I. Merkez doğrusu +x yönünde ilk durumdaki 1. düğüm çiz-
II. Sınırlı bir bölgede perde üzerinde oluşan saçak sayısı gisine kayar.
azalır.
II. Katar çizgi sayısı değişmez.
III. Perde üzerinde oluşan saçakların genişliği azalır. III. Düğüm çizgi sayısı 2 azalır.
yargılarından hangileri doğrudur? ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) I ve II E) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm: Çözüm:
Merkezi aydınlık saçak oluşan yeni yarığın orta dikmesi
Girişim deseni üzerindeki düğüm çizgileri arasındaki
üzerine (1 yönünde) kayar. (I Doğru) λ 8
uzaklık = = 4cm, dalga katarları arasındaki uzaklık
2 2
Saçak genişliği büyüdüğü için ekranda görünen saçak sa- λ
yısı azalır. (II Doğru) = 8 = 4cm,
2 2 M. D.
Yarık önüne saydam olmayan bir cisim konursa yarık ge-
nişliği küçülmüş olur. Bu yüzden saçak genişlikleri büyür.
0. d.k
(III Yanlış)
Cevap: D -x K 1 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm K 2 +x

16 cm
M. D.
0. d.k

-x 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm 2 cm K 2 +x
K 1 1,5 cm
0,5 cm 0,5 cm 0,5 cm

2 cm 13 cm 1 cm
Şekilde, d.k (dalga katarı), d.ç (düğüm çizgisi) olmak üze-
re,

K kaynağı +x yönünde 2 cm ve K kaynağı –x yönünde 1
1 2
cm kaydırılırsa, merkez doğrusu +x yönünde 1,5 cm kay-
mış ve önceki durumda 1. düğüm çizgisinin oluştuğu nok-
tanın üzerine gelmemiştir. 1. düğüm üzerine gelebilmesi
için merkez doğrusunun 2 cm kayması gerekirdi. (I Yanlış)
Her iki durumda girişim deseni üzerinde toplam 3 tane dal-
ga katarı ve 4 tane düğüm çizgisi oluşmuştur. Dalga katarı
ve düğüm çizgi sayısı değişmez. (II Doğru ve III Yanlış)

Cevap: B

68