Page 22 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Fizik 9
P. 22

FİZİK                                       Madde ve Özkütle                        ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        5.   Şekilde yatay zeminde bulunan, boyutları sırasıyla 2x, 3x   7.   Kuyumculuk,  karışımların  özkütlesinden  yararlanılan  en
            ve 4x olan dikdörtgenler prizması verilmiştir.         önemli  sektörlerden  birisidir.  Altın,  renginin  değiştirilmesi
                                                                   veya  sertliğinin  artırılması  amacıyla  nikel,  gümüş,  bakır
                                                                   gibi başka elementlerle karıştırılabilir. 24 gramlık bir külçe-
                             4x                                    de 24 gram altın bulunuyorsa altın 24 ayar, 22 gram altın
                                                                   2 gram farklı bir madde bulunuyorsa altın 22 ayar olarak
                                       3x                          adlandırılır. Külçedeki altın ve külçeye karıştırılan element
                                 2x
                                                                   oranı altının ayarını belirler. Saf yani 24 ayar altın parlak
            Cismin kendi ağırlığına karşı dayanıklılığının orantılı ol-  sarı bir renge sahipken altına paladyum karıştırılarak be-
            duğu ifade hangisidir?                                 yaz altın, bakır eklenerek ise pembe altın elde edilebilir.
               1         1        1         1         1
            A)        B)       C)        D)        E)
               x         2x       3x        4x        6x

            Çözüm:
                                            1
            Dikdörtgenler prizması için dayanıklılık    ile orantılıdır, h
                                            h
            prizmanın yüksekliğidir.                               Buna  göre  eşit  hacime  sahip  22  ayar  beyaz  yüzük,
                        1                1                         24  ayar  sarı  yüzük  ve  22  ayar  pembe  yüzüğün  küt-
            h = 4x † D α             D α                                                                        3
                        h                4x                        leleri  arasındaki  ilişki  nasıldır?  (d altın =  19,3  g/cm ,
                                                                                 3
                                                                                               3
                                                  Cevap: D         d paladyum = 12 g/cm , d bakır = 8,9 g/cm )
                                                                   A)  m  > m    > m
                                                                        sarı   beyaz  pembe
        6.   Su dolu kaba bir miktar daha su ilave edilip yüzeyine dik-  B)  m sarı  = m beyaz  > m pembe
            katle bakıldığında suyun bombeli bir şekle sahip olduğu ve
                                                                   C)  m  > m    = m
            taşmadığı gözlemlenir.                                      sarı   beyaz  pembe
                                                                   D)  m  > m    > m
                                                                        sarı   pembe  beyaz
                                                                   E)  m   > m   > m
                                                                        beyaz   sarı  pembe
                                                                   Çözüm:

                                                                   m = d · V bağıntısına göre yüzüklerin hacimleri eşit oldu-
                                                                   ğundan özkütlesi büyük olan yüzüğün kütlesi de büyük ola-
                                                                   caktır. Bu yüzden kütle sıralaması m  > m   > m
                                                                                                 sarı   beyaz  pembe
                                                                   şeklinde olacaktır.
                                                                                                          Cevap: A
            Buna göre,
             I. Su  molekülleri  ve  bardak  yüzeyi  arasındaki  adezyon
               kuvveti
            II. Su molekülleri arasındaki kohezyon kuvveti
            III. Su yüzeyinde oluşan yüzey gerilimi

            verilenlerden  hangileri  suyun  bardaktan  akmamasında
            etkin rol oynar?
            A) Yalnız I        B) Yalnız II              C) Yalnız III
                   D) II ve III            E) I, II ve III



            Çözüm:
            Yüzeydeki su molekülleri, kohezyon kuvvetinin yardımıyla
            birbirlerini çekerler. Bu kuvvetin etkisiyle, yüzey gerilerek
            esnek bir zar gibi görünür. Bu olaya yüzey gerilimi denir.
            Bardaktaki su yüzey geriliminin yani kohezyon kuvvetinin
            etkisiyle taşmadan durur. Dolayısıyla II. ve III. öncüllerde
            etkin rol oynayan kuvvet kohezyon kuvvetidir.
                                                   Cevap: D






                                                           20
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27