Page 252 - Dört Dörtlük AYT Biyoloji

BİYOLOJİ Bitkilerde Madde Taşınması ÇÖZÜMLÜ SORULAR

12. Stomanın yapısında bulunan bekçi hücrelerinde metabolik 13. Bitki kökü tarafından alınan su ve minerallerin ksileme taşın-
faaliyetlere bağlı olarak gerçekleşebilecek bazı değişimler masını sağlayan iki farklı yol aşağıda gösterilmiştir.
aşağıda verilmiştir.
Epidermis

Korteks 1. Yol

Endodermis

2. Yol

ksilem
Kaspari şeridi

Buna göre,
I. 1. yolda, su ve minerallerin korteksten ksileme geçişini en-
dodermis kontrol eder.
II. 2. yolda, su ve mineraller emici tüylerle köke alındıktan
Buna göre grafiklerde verilen değişimlerden hangileri sonra korteks hücreleri ve endodermis hücrelerinin sitop-
stoma açıklığının artmasına yol açar? lazmalarında taşınarak ksileme ulaşır.
III. Kaspari şeridi, korteksteki su ve mineral maddelerin hüc-
A) Yalnız I
reler arası boşluklardan ksileme geçişini engeller.
B) Yalnız II IV. Her iki taşıma olayında da su moleküllerinin taşınmasında
C) I ve II enerji harcanmaz.
D) II ve III ifadelerinden hangileri doğrudur?
E) I, II ve III A) I ve II
Çözüm: B) I ve IV

Bekçi hücreleri yeterli ışık varlığında fotosentez yapar. C) II ve III
Fotosentez sonucu oluşan besin maddeleri bekçi hücrelerinin D) II, III ve IV
ozmotik basıncını artırır. Komşu hücrelerden bekçi hücrelere E) I, II, III ve IV
+
K iyonu girişi olur. Fotosentez ürünleri ve K iyonu derişimin-
+
deki artışla bekçi hücreleri içerisindeki osmotik basınç artar. Çözüm:
Komşu hücrelerden bekçi hücrelere osmozla su geçer. Bekçi
hücrelere suyun girişi turgor basıncını artırır. Turgor basın- 1. yolda su ve mineraller hücreler arası boşluklardan endo-
cının artması, bekçi hücrelerinde dışa bakan ince çeperleri dermise kadar getirilir. 2. yolda ise hücrelerin sitoplazmala-
kalın çeperlere göre daha çok esneterek iter ve bekçi hücre- rında taşınır. Endodermis hücreleri arasında bulunan kaspari
lerinin arasındaki açıklık genişler. Böylece stoma açılmış olur. şeridi, su ve minerallerin ksileme geçişine izin vermez; kont-
Çoğu bitki türünde mezofil dokudaki hava boşluklarında gün- rollü su geçişini endodermis sağlar. Suyun taşınmasında iki
düz fotosentez başlayınca karbondioksit konsantrasyonunun yolda da yoğunluk farkı etkilidir, ATP harcanmaz. Bu nedenle
azalması pH değerinin yükselmesine neden olur. Bu durum cevap I, II, III ve IV. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.
stomanın açılmasını teşvik eder. Gece ise çoğu bitki türünde Cevap: E
mezofildeki hava boşluklarında karbondioksit konsantrasyo-
nunun artması pH değerini düşürür. Bu durum ise stomanın
kapanmasına neden olur. Bu nedenle cevap II. öncülün yer
aldığı B seçeneğidir.

Cevap: B

252