Page 254 - Dört Dörtlük-AYT-Biyoloji

BİYOLOJİ Bitkilerde Madde Taşınması ÇÖZÜMLÜ SORULAR

12. Stomanın yapısında bulunan bekçi hücrelerinde metabolik 13. Bitki kökü tarafından alınan su ve minerallerin ksileme taşın-
faaliyetlere bağlı olarak gerçekleşebilecek bazı değişimler masını sağlayan iki farklı yol aşağıda gösterilmiştir.
aşağıda verilmiştir.

Buna göre,
I. 1. yolda, su ve minerallerin korteksten ksileme geçişini en-
dodermis kontrol eder.
II. 2. yolda, su ve mineraller emici tüylerle köke alındıktan
sonra korteks hücreleri ve endodermis hücrelerinin sitop-
lazmalarında taşınarak ksileme ulaşır.
Buna göre grafiklerde verilen değişimlerden hangileri III. Kaspari şeridi, korteksteki su ve mineral maddelerin hüc-
stoma açıklığının artmasına yol açar? reler arası boşluklardan ksileme geçişini engeller.
IV. Her iki taşıma olayında da su moleküllerinin taşınmasında
A) Yalnız I
enerji harcanmaz.
B) Yalnız II
ifadelerinden hangileri doğrudur?
C) I ve II
A) I ve II
D) II ve III
B) I ve IV
E) I, II ve III
C) II ve III
Çözüm:
D) II, III ve IV
Bekçi hücreleri yeterli ışık varlığında fotosentez yapar. E) I, II, III ve IV
Fotosentez sonucu oluşan besin maddeleri bekçi hücrelerinin
ozmotik basıncını artırır. Komşu hücrelerden bekçi hücrelere Çözüm:
+
K iyonu girişi olur. Fotosentez ürünleri ve K iyonu derişimin- 1. yolda su ve mineraller hücreler arası boşluklardan endo-
+
deki artışla bekçi hücreleri içerisindeki osmotik basınç artar. dermise kadar getirilir. 2. yolda ise hücrelerin sitoplazmala-
Komşu hücrelerden bekçi hücrelere osmozla su geçer. Bekçi rında taşınır. Endodermis hücreleri arasında bulunan kaspari
hücrelere suyun girişi turgor basıncını artırır. Turgor basın- şeridi, su ve minerallerin geçişine izin vermez; kontrollü su
cının artması, bekçi hücrelerinde dışa bakan ince çeperleri geçişini endodermis sağlar. Suyun taşınmasında iki yolda da
kalın çeperlere göre daha çok esneterek iter ve bekçi hücre- yoğunluk farkı etkilidir, ATP harcanmaz. Bu nedenle cevap I,
lerinin arasındaki açıklık genişler. Böylece stoma açılmış olur. II, III ve IV. öncüllerin yer aldığı E seçeneğidir.
Çoğu bitki türünde mezofil dokudaki hava boşluklarında gün-
düz fotosentez başlayınca karbondioksit konsantrasyonunun Cevap: E
azalması pH değerinin yükselmesine neden olur. Bu durum
stomanın açılmasını teşvik eder. Gece ise çoğu bitki türünde
mezofildeki hava boşluklarında karbondioksit konsantrasyo-
nunun artması pH değerini düşürür. Bu durum ise stomanın
kapanmasına neden olur. Bu nedenle cevap II. öncülün yer
aldığı B seçeneğidir.

Cevap: B

252