Page 25 - Dört Dörtlük AYT Coğrafya

COĞRAFYA ÇÖZÜMLÜ
Nüfus Politikaları, Yerleşme Özellikleri ve Şehirler SORULAR

1. Nüfus politikalarıyla ilgili olarak; Çözüm:
I. bakıcı yardımı yapılması, Şehir için verilen özelliklere baktığımızda bilim ve sa-
natın ön planda olması, şehirde evrensel nitelikli doğal
II. çalışma süresinin kısaltılması,
ve kültürel varlıkların olması şehrin kültürel fonksiyonun
III. annelik izin süresinin kısaltılması, gelişmiş olduğunu gösterir. Yine önemli bir körfezinin
IV. çocuk sayısına göre vergi alınması ve geniş hinterlandının olması deniz ulaşımı açısından
önemli bir konumda olduğunu gösterir. Buna bağlı şeh-
uygulamalarından hangilerinin nüfus artış hızını
rin liman fonksiyonunun gelişmiş olması beklenir. İdari
yükseltici etkisi olduğu söylenebilir?
olması için ülkenin başkenti olması, askeri olması için-
A) I ve II B) I ve III C) II ve III de büyük askeri birlik ve üslerin olması gerekir ancak
öncüllerde böyle bilgi verilmemiştir.
D) II ve IV E) III ve IV
Bu nedenle sorunun doğru cevabı D seçeneğidir.
Cevap: D
Çözüm:
Nüfus artış hızını yükseltmek için yapılması gereken
uygulamalar; I. öncülde verilen bakıcı yardımı yapıl-
ması ve II. öncülde çalışma süresinin kısaltılmasıdır.
Çünkü bu uygulamalar evli aileler için doğum yapmayı 3. Nüfus artış hızının düşürülmesini amaçlayan politikalar,
özendirici uygulamalardır. Gelir desteği ailelerin ço- sahip olunan kaynaklara oranla nüfus miktarının çok
cuk sahibi olma kararlarını etkileyen önemli bir araç- fazla olduğu ya da ekonomik büyümeye oranla nüfus
tır. Bakıcı yardımı yapılarak ailelere ekonomik destek artış hızının çok yüksek olduğu ülkelerde uygulanır.
sağlanması, kadınlara iş hayatında çalışma sürelerinin Bu politikaların başarıya ulaştığı bir ülkede aşağıda-
kısaltılarak kolaylık sağlanması gibi uygulamalar aileleri ki durumlardan hangisinin görülmesi beklenmez?
doğum yapmaya teşvik etmeye yönelik uygulamalardır.
Diğer verilen öncüllerden annelik sürenin kısaltılması A) İşsizlik oranının artması
ya da çocuk sayısına göre ailelerden vergi alınması nü-
B) Ortanca yaşın yükselmesi
fus azaltıcı uygulamalardır.
C) Genç nüfus oranının azalması
Cevap: A
D) Kişi başı millî gelirin artması
E) Demografik yatırımların azalması

Çözüm:
Nüfus artış hızını düşürmeye yönelik politikalar uygu-
2. Aşağıda bir şehire ait bazı özellikler verilmiştir.
layan ülkelerde, ortalama ömür uzayacağından ortan-
• Evrensel nitelikli doğal ve kültürel varlıklar bulunmak- ca yaş yükselir, yaşlı nüfus artacağından genç nüfus
tadır. oranı azalır, doğum artış hızı azaldığından kişi başına
• Önemli bir körfeze ve geniş bir hinterlanda sahiptir. düşen millî gelirin artar ve ülke kaynaklarından demog-
rafik yatırımlara ayrılan pay azalır. Ancak işsizlik oranı
• Bilim, sanat ve eğitim ön plandadır.
artmaz. Çünkü nüfus artış oranının fazla olduğu ülke-
Buna göre; lerde işsizlik büyük bir sorundur. Çünkü nüfus artış hızı
ile büyüme hızı arasında sağlıklı bir denge kurulmadığı
I. idari,
takdirde nüfus dengesiz büyüyerek işsizlik sorununun
II. liman, giderek artmasına neden olacaktır. Ancak nüfus azal-
III. askeri, tıcı tedbirler uygulanarak nüfusun dengeli büyümesi
IV. kültürel işsizlik oranını artırmaz. Çünkü bu tür politikalar uygu-
layan ülkelerde zamanla iş gücü açığının çıkmasına ve
fonksiyonlardan hangilerinin bu şehirde gelişmiş iş gücü sorununun çıkmasına neden olabilmektedir. Bu
olması beklenir? nedenle nüfus azaltıcı politikalarda başarılı olan ülke-
lerde işsizlik oranı azalmaktadır.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
Bu nedenle sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
D) II ve IV E) III ve IV
Cevap: A

23