Page 29 - Dört Dörtlük AYT Coğrafya

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Nüfus Politikaları, Yerleşme Özellikleri ve Şehirler COĞRAFYA

11. Aşağıda bir yerleşme türüne ait bazı özellikler verilmiştir. 13. Türkiye’nin dönemlere göre uyguladığı nüfus politikala-
rının numaralandırılarak gösterildiği aşağıdaki tabloda
• Toroslar ve Kuzey Anadolu Dağları’nda yaygındır.
hata yapılmıştır.
• Son yıllarda turizm amaçlı olarak da kullanılmaktadır.
• Köyden küçük yerleşmelerin en yaygın olanıdır. Dönemler Nüfus Politikası
Bu yerleşme aşağıdakilerden hangisidir? 2005 Sonrası I. Nüfus artış hızını yükseltmek

A) Yayla B) Kom C) Ağıl
1980-2005 II. Nüfus artış hızını azaltmak
D) Oba E) Dam

III. Nüfusun niteliğini geliştirmek ve
1965-1980 nüfusu korumak
Çözüm:
Soruda açıklamaları yapılan yerleşme türü yayladır. 1923-1965 IV. Nüfus artış hızını yükseltmek
Çünkü yayla, genellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinde
yüksek kesimlerdeki gür ot topluluklarından hayvancılık
faaliyetlerinde yararlanmak amacıyla oluşturulan geçici Bu hatanın düzeltilmesi için numaralandırılarak
yerleşmelerdir. Ülkemizde Toroslar ve Kuzey Anadolu gösterilen politikalardan hangilerinin yerlerinin de-
Dağları ile Doğu ve İç Anadolu’da yaygın olan bu yer- ğiştirilmesi gerekir?
leşmeler, son yıllarda turizm amaçlı olarak da kullanıl-
maktadır. Yayla, ülkemizde köyden küçük yerleşmele- A) I ve II
rin en yaygın olanıdır. B) I ve III
Cevap: A C) II ve III
D) II ve IV
E) III ve IV

Çözüm:
Türkiye’nin dönemlere göre izlediği nüfus politikaları
doğru olacak şekilde verilirse;

1923-1965 dönemi: Genellikle bu dönemde nüfus artış
12. Türklerin İslamiyet’i kabulüyle IX. yüzyıldan itibaren hızını yükseltmeyi amaçlayan politikalar uygulanmıştır.
önemli Türk-İslam şehirleri kurulmaya başlanmıştır.
1965-1980 dönemi: Genellikle bu dönemde nüfus artış
Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde ortaya çıkan hızını düşürmeyi amaçlayan politikalar uygulanmıştır.
şehirlerden biri değildir?
1980-2005 dönemi: Bu dönemde temel ilke olarak nüfu-
A) Taşkent sun niteliğinin yükseltilmesi ve nüfusu koruma politikası
benimsenmiştir.
B) Tebriz
2005 sonrası dönem: 2000'li yılların başından itibaren
C) Buhara
nüfus artış hızının ‰15'in, doğurganlık oranının da
D) Tahran 2,09'un altına düşmesi ve bu düşüşün devam etme
E) Semerkant eğilimi göstermesi üzerine tekrar nüfus artış hızını yük-
seltmeyi amaçlayan politikalara dönüş işareti veren bir
söylem geliştirilmiştir.
Çözüm:
Tabloya baktığımızda, II. sırada verilen 1965 -1980
İslamiyet’in kabulüyle Türkler tarafından göçebe yaşam dönemi ile III. sırada verilen1980-2005 dönemi nüfus
tarzı terk edilmeye başlanmış ve bu doğrultuda IX. yüz- politikaları yanlış verilmiştir. Bu hatanın düzeltilmesi için
yıldan itibaren Orta Asya’da Taşkent, Fergana, Buhara, bu dönemlerin yani II. ve III. sıralardaki nüfus politikala-
Semerkant ve Tebriz gibi önemli Türk-İslam şehirleri or- rının yerleri değiştirildiğinde hata giderilmiş olur.
taya çıkmıştır. Bu durumda seçeneklere baktığımızda
Tahran şehrinin bu şehirler arasında olmadığı görülür. Cevap: C
Cevap: D

27