Page 28 - Dört Dörtlük AYT Coğrafya

COĞRAFYA Nüfus Politikaları, Yerleşme Özellikleri ve Şehirler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

8. Aşağıda farklı üç şehire ait bazı özellikler numaralandı- 9. Türkiye’de nüfus artış hızı 2019 yılında ‰13,9 iken, bu
rılarak verilmiştir. değer 2020 yılında ‰ 5,5’e düşmüştür.

I. Uluslararası ticaret, borsa, bankacılık, sigortacılık Nüfus artış hızında bu düşüşün yaşanmasında aşa-
gibi faaliyetlerin geliştiği dünya ekonomisine yön ve- ğıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
ren şehirlerdir.
II. Geniş alanları etkileyebilecek işlevsel özelliklerin A) Kentleşmenin artması
bulunmadığı az nüfusa sahip şehirlerdir. B) Evlilik yaşının yükselmesi
III. Sınırları içerisinde meydana gelen olayların etkisinin C) Covid-19 salgınının yaşanması
yakın çevresindeki ülkelerde hissedildiği şehirlerdir.
D) Çocuk yetiştirmenin güçleşmesi
Bu şehirlerin sahip oldukları etki alanları aşağıdaki-
lerden hangisinde doğru belirtilmiştir? E) Geç yaşta çocuk sahibi olunması
I II III
Çözüm:
A) Küresel Bölgesel Yerel 2019 yılından 2020 yılına gelindiğinde nüfus artış hı-
B) Yerel Küresel Bölgesel zında keskin bir düşüş yaşanmasının nedeni tüm dün-
yada etkisi görülen Covid-19 salgınıdır. Bu dönemde
C) Bölgesel Yerel Küresel
ölümler artmış, doğumlar salgın nedeniyle azalmıştır.
D) Küresel Yerel Bölgesel İnsanlar salgın nedeniyle işlerini kaybetmiş ve ekono-
E) Bölgesel Küresel Yerel mik durumu zayıflayan insanlar evlenme ya da çocuk
sahibi olma planlarını ertelemişlerdir. Bu nedenle 2020
yılında nüfus artış hızında büyük düşüş yaşanmıştır.
Çözüm:
Cevap: C
Şehirlerin sahip oldukları etki alanlarını öncüllerde veri-
len bilgilere göre sırasıyla cevaplanırsa;
I. Uluslararası ticaret, borsa, bankacılık, sigortacılık
gibi faaliyetlerin geliştiği dünya ekonomisine yön veren
şehirler küresel ölçekteki şehirlerdir. Çünkü bu şehirler 10. Haritada bazı şehirlerin konumları numaralandırılarak
genellikle gelişmiş ülkelerde görülürler ve bu şehirlerde gösterilmiştir.
ortaya çıkabilecek sosyal, ekonomik ve siyasi olaylar

tüm dünyayı etkiler.
II. Geniş alanları etkileyebilecek işlevsel özelliklerin bu-
lunmadığı az nüfusa sahip şehirler yerel etkiye sahip
şehirlerdir. Çünkü bu şehirlerde daha çok tarım ve tarı-
ma dayalı sanayi faaliyetleriyle ön plana çıkarlar.
III. Sınırları içerisinde meydana gelen olayların etkisinin
yakın çevresindeki ülkelerde hissedildiği şehirler bölge- Bu şehirlerden hangilerinin madencilik ve sanayi
sel etkiye sahip şehirlerdir. Çünkü bazı ülkelerde yer fonksiyonlarının ikisine de sahip olduğu söylenebilir?
alan büyük şehirler, küresel boyuttan çok bölgesel etki
alanına sahiptir. Dolayısıyla bu şehirlerde meydana ge- A) I ve II B) I ve III C) II ve III
len toplumsal, ekonomik ve siyasal olaylardan herhangi D) II ve IV E) III ve IV
biri daha çok o ülkeyi ya da yakın çevresindeki ülkeleri
etkiler.
Bu durumda şehirlerin etki alanları doğru olarak Çözüm:
I.Küresel, II.Yerel ve III.Bölgesel şeklinde olacaktır. Haritada yer alan şehirlerden; II numaralı yerde yer alan
Cevap: D Zonguldak ile IV numaralı yerde yer alan Batman şehir-
lerinde hem madencilik hem de sanayi fonksiyonları-
na sahip olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü Zonguldak’ta
çıkarılan taş kömürü demir-çelik sanayisinde kullanıl-
maktadır. Yine Batman’da çıkarılan petrol, petrol rafine
sanayisinde kullanılmaktadır.

Cevap: D

26 27