Page 51 - Dört Dörtlük AYT Coğrafya

COĞRAFYA ÇÖZÜMLÜ
Türkiye’nin Ekonomi Politikaları ve Tarımı Etkileyen Faktörler SORULAR

1. Aşağıda Türkiye’nin ekonomi politikalarıyla ilgili bazı Çözüm:
uygulamalar numaralandırılarak verilmiştir.
Türkiye’de 1980 sonrası dönemde ekonomik politikalar-
I. Sümerbank'ın kurulması la ilgili uygulamalara bağlı olarak yurt dışından yabancı
II. Aşar vergisinin kaldırılması sermaye girişi artmıştır. İhracatı artırmak için üretilen
ürünlerin kaliteli olmasına özen gösteren işletmelerin
III. Teşvik-i Sanayi Kanunu'nun çıkarılması
dış rekabet gücü de artmıştır. Serbest ekonomi modeli-
Bu uygulamalardan hangilerinin doğrudan tarımsal ne geçilmesi, ekonomide özel sektörün payının artma-
faaliyetleri etkilemesi beklenir? sına neden olmuştur. İhracata dayalı büyümenin hedef-
lenmesiyle ekonomide dışa açılma süreci hızlanmıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Ekonomide özel sektörün payı ve etkisi artmış, kamu-
D) I ve III E) II ve III nun etkisi azalmıştır. Bu nedenle D seçeneğinde yer
alan, ekonomi üzerinde kamu etkisinin artması durumu
beklenmez.

Cevap: D
Çözüm:

I numaralı öncülde yer alan Sümerbank'ın kurulma-
sı ve III numaralı öncülde yer alan Teşvik-i Sanayi
Kanunu'nun çıkarılması doğrudan sanayi faaliyetleri ile
ilgilidir. Çünkü Sümerbank’a bağlı çok sayıda pamuklu
ve yünlü dokuma, giyim, ayakkabı fabrikaları gibi fab-
rikalar açılmıştır. Teşvik-i Sanayi Kanunu 28 Haziran
1927 tarihinde kabul edilmiştir. Ülke ekonomisini sana-
yi alanında geliştirebilmek bu kanunun temel hedefidir.
II numaralı öncülde yer alan ve tarım sektörü ile ilgili bir
vergi olan aşar vergisinin 1925 yılında kaldırılması ta-
rım ile doğrudan ilgili olduğundan sorunun doğru cevabı
yalnız II, B seçeneğidir.
Cevap: B

3. Çiftçilerin ürettiği tarım ürünlerini alarak işledikten sonra
tüketiciye uygun fiyatlarla satan kuruluşlar hem üreticiyi
hem de tüketiciyi desteklemektedir.

Türkiye’de üzüm, pamuk, zeytin ve incir gibi ürün-
2. Aşağıda, Türkiye’de 1980 sonrası dönemde ekonomik leri bu amaçlarla alan kuruluş aşağıdakilerden han-
politikalarla ilgili bazı uygulamalar verilmiştir. gisidir?

• Döviz girişi serbest bırakılmıştır. A) Antbirlik
• Daha fazla dışa açılma hedeflenmiştir
B) Çaykur
• Serbest ekonomi modeline geçilmiştir.
C) Çukobirlik
• İhracata dayalı büyüme hedeflenmiştir.
D) Fiskobirlik
Bu uygulamalara bağlı olarak aşağıdaki gelişmeler- E) Tariş
den hangisinin yaşanması beklenmez?
A) Yabancı sermaye girişinin artması
Çözüm:
B) İşletmelerin dış rekabet gücünün artması
Türkiye'nin en büyük üretici kooperatiflerinden olan ve
C) Ekonomide özel sektörün payının artması
merkezi İzmir'de bulunan Tariş genellikle Ege’de yeti-
D) Ekonomi üzerinde kamu etkisinin artması şen incir, üzüm, pamuk ve zeytin gibi yağlı tohumları
E) Ekonomide dışa açılma sürecinin hızlanması çiftçilerden alarak işleyen bir kuruluştur.
Cevap: E

49