Page 150 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
FİZİK Basit Makineler ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Basit Makineler

3. O ve O merkezleri etrafında dönebilen, yarıçapları sırasıyla 4. Şekilde verilen kalas S ve T küreleri üzerinde kaymadan
1 2
r ve 2r olan S, T dişlilerinin merkezlerine perçinli X ve Y çu- hareket edip küreleri döndürebilmektedir. Kalas üzerindeki
bukları dişliler ile birlikte dönebilmektedir. çocuk yalpalama hareketi ile kalası bir miktar aşağı hareket
X ettirdiğinde kürelerin aynı zamandaki tur sayıları n ve n olu-
T
S
yor.
O 1 r 2r Y
O 2

S S T
T yer

Buna göre dişliler şekilde verilen konumda iken S dişlisi d
en az kaç tur döndürülürse X ve Y çubukları birbirine pa-
ralel olur? Buna göre kürelerin yere temas ettiği noktalar arası d
S
T
A) 1 B) 1 C) 1 D) 1 E) 1 uzaklığının değişimi ve n ile n arasındaki ilişki aşağıda-
kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
2 3 4 6 12
A) d değişmez; n > n
T S
Çözüm: B) d değişmez; n > n
S T
Yarıçapları sırasıyla r, 2r olan S, T dişlileri yarıçaplarıyla ters C) d azalır; n > n
S T
orantılı olarak, sırasıyla 2n ve n tur dönecektir. Yani S dişlisi
D) d azalır; n > n
2α açısı kadar dönerse T dişlisi buna zıt yönde α açısı kadar T S
dönecektir. E) d artar; n > n S
T
2α X α X ve Y çubukları
birbirine dik oldu- Çözüm:
60 o r 2r ğundan zıt yön-
O 1 O 30 o Y lerde toplam 90°
2
döndüklerinde x
birbirine paralel x
S olurlar.
T S
2 α + α = 90 α = 30° dolayısıyla X dişlisi 2α yani 60° ve 1/6 T yer
tur dönmelidir.
d
Cevap: D
Çocuk yalpalama hareketi ile kalası x kadar aşağı hareket
ettirdiğinde kürelerin ötelenme miktarı eşit olacak ve d uzak-
lığı değişmeyecektir. Aynı zamandaki tur sayıları ise T küçük
yarıçaplı olduğu için daha fazla dönecek ve n > n olacaktır.
T S
Cevap: A

148