Page 152 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
FİZİK Basit Makineler ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Basit Makineler

7. A ve B noktaları arasına kablo çekmek isteyen elektrik teknisyeni, 9. İp eğirme makinesi pamuk ve yünlerin eğrilerek ip halini al-
iç yarıçapı 2r ve dış yarıçapı 3r olan kablo sarılı makarayı kullanı- masını sağlar. Ahşap olan makine basitçe A ve B kasnak-
yor. Makaranın iç kısmına sarılı kalınlığı önemsiz kablonun ucunu ları, ucu sivriltilmiş silindirden oluşur. A kasnağı hareket et-
şekildeki gibi A noktasına yerleştiriyor. Teknisyen makarayı kaydır- tirildiğinde silindir hızla dönmeye başlar, işçi yünü sivri ucun
madan 4 tur döndürerek B noktasına ulaştığında kabloyu kesiyor. gösterdiği yöne doğru çektiğinde yün kendi ekseni etrafında
dönerek ip haline dönüşür. Oluşan ip dönen silindire dik ola-
rak çekildiğinde silindirin etrafına sarılır, yün bitinceye kadar
bu işlem devam eder.
A
Yatay
A B B
Teknisyenin kestiği kablo uzunluğunun IABI uzunluğuna
göre durumu hangi seçenekte doğru verilmiştir? C
A) 8πr fazla B) 8πr eksik
C) 2πr eksik D) 2πr fazla
E) Tam uzunlukta
Çözüm: Yünün birim zamanda kendi ekseni etrafındaki tur sayısı-
nı artırmak için,

I. A kasnağın yarıçapını artırmak

Yatay II. B kasnağın yarıçapını azaltmak
III. Alınan yünün miktarını artırmak
A Ç = 2πr B
işlemlerin hangileri tek başına yapılabilir?

Kabloyu salma = n·2π2r Öteleme = n·2π3r
= 4·2π2r = 4·2π3r A) Yalnız I B) Yalnız II C) I veya II
= 16 πr = 24 πr D) II ve III E) I veya II veya III

24 πr -16 πr = 8 πr eksik kesmiştir.
Cevap: B
Çözüm:

Yünün birim zamanda kendi ekseni etrafındaki tur sayısını
8. Sürtünmelerin ihmal edildiği ortamda mobilya ustası çırağı- artırmak için B kasnağının dönme sayısı artmalıdır.
na, kuvvetten en fazla kazanç sağlayan vida ve tornavidayı n : A kasnağının dönme sayısı
almasını istemiştir. Vidaların vida adımı ve baş kısımlarının A
genişlikleri, tornavidaların sap ve uç kısımlarının genişlikleri n : B kasnağının dönme sayısı
Şekil I ve Şekil II’de verilmiştir. B
3c 2c c r : A kasnağının yarıçapı
A
b 5b 2b
r : B kasnağının yarıçapı olmak üzere,
B
3a 2a a n · r = n · r ifadesine göre
A A B B
• A kasnağın yarıçapını artırılırsa B kasnağının dönme sa-
K L M
d 2d 3d yısı artar. I. yargı doğrudur.
X Y Z • B kasnağın yarıçapını azaltılırsa B kasnağının dönme sa-
Şekil I Şekil II yısı artar. II. yargı doğrudur.
Buna göre çırak hangi vida ve tornavida çeşitlerini alma- • Alınan yünün miktarını artırmak B kasnağının dönme sa-
sı gerekir? yısını değiştirmez. III. yargı yanlıştır.

A) M ve X B) M ve Z C) K ve Z Cevap: C
D) L ve Y E) L ve X

Çözüm:
F · 2πc = N · a
N 2 π c
Kuvvet Kazancı = =
F a
Kuvvet kazancı en büyük M ve X kullanıldığında olur.

Cevap: A

150