Page 155 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
ÇÖZÜMLÜ SORULAR Basit Makineler FİZİK
Basit Makineler

14. Vida adımları sırasıyla a ve 2a kadar olan X ve Y vidaları Şekil I’de 15. Şekil I’de levye yardımıyla tahta bloktan çıkarılan çivi, Şekil II’de
ve Şekil II’de belirtilen yönlerde 3F ve F büyüklüklerindeki kuvvet- hokey topuna sopa ile vuran sporcu ve Şekil III’de ise kapak
lerin etkisinde X vidası 2 tur, Y vidası ise 1 tur döndürülmekte- açacağı ile açılan bir şişe verilmiştir. Bir öğrenciden şekiller üze-
dir. X vidası zeminde h kadar ilerleyip R kadar zeminde direnç rinde verilen K, L ve M noktalarından hangilerinin, bulunduğu
1 1
kuvvetine maruz kalırken, Y vidası zeminde h kadar ilerleyip R sistemde destek noktası olduğunu işaretlemesi isteniyor.
2 2
kadar zemin direnç kuvvetine maruz kalmaktadır.
r r
3F F 2r r K
3F F L
K
L
X vidası Y vidası
yatay zemin yatay zemin M M
h 1 h 2
Şekil I Şekil II
Şekil I Şekil II
X vidası üzerinde yapılan iş W , Y vidası üzerinde yapılan iş
X K
W olduğuna göre,
Y
I. h = h M
1 2
R 4 L
II. 1 =
R 7
2 Şekil III
III. W = W
X Y
Öğrencinin yapması gereken doğru işaretleme hangisidir?
yargılarından hangileri doğrudur? (Vidaların dönüş hızları sa-
Şekil I Şekil II Şekil III
bittir.)
A) K L M
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III B) L K M
C) K L K

Çözüm: D) L L K
I. Zeminde ilerleme miktarı h; E) M K L
h = a ∙ n ( a: vida adımı, n: tur sayısı) ile bulunur.

h = a ∙ 2 Çözüm:
1
h = 2a ∙ 1 (K) Kuvvet
2
(K) Kuvvet
olduğu için h = h I. yargı doğrudur. (L)Destek
1 2
noktası (M)Yük
II. X vidasını kuvvetler birbirlerine zıt yönde döndürmeye ça- (L) Destek (M) Yük
lışırken, Y vidasını kuvvetler aynı yönde döndürmeye ça- noktası
lışıyorlar. Bu yüzden kuvvetlerin X vidası üzerinde yaptığı
iş bulunurken çıkarma işlemi yapılırken, Y vidası üzerinde Şekil I Şekil II
yapılan iş bulunurken toplama işlemi yapılır. (K) Destek
noktası
X üzerinde 1 turda yapılan iş zemindeki direnç kuvvetine (M) Yük
karşı yapılmıştır.
(L) Kuvvet
3F ∙ 2πr - F ∙ 2πr = R ∙ a …………………… (I)
1
Y üzerinde 1 turda yapılan iş:
3F ∙ 4πr + F ∙ 2πr = R ∙ 2a ………………….(II)
2 Şekil III
R 4
(I) ve (II) denklemleri taraf tarafa bölünürse 1 = bu-
lunur. II. yargı doğrudur. R 2 7
Cevap: D

III. Yapılan işler W = 3F ∙ 2πr - F ∙ 2πr = 4F ∙πr
X
W = 3F ∙ 4πr + F ∙ 2πr = 14F ∙πr
Y
olduğuna göre W ile W eşit değildir. III. yargı yanlıştır.
X Y
Cevap: C

152 153