Page 220 - Dört Dörtlük AYT Fizik

FİZİK
FİZİK Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme ÇÖZÜMLÜ SORULAR
Manyetizma ve Elektromanyetik İndüklenme

21. Sayfa düzlemine dik ve içeriye doğru olan düzgün bir B¶ man- 22. O , O ve O merkezli K, L ve M özdeş çembersel iletken
1 2 3
yetik alanına +q yüklü bir parçacık şekildeki gibi v hızıyla dik tellerden i akımları şekilde gibi geçmektedir. K, L ve M çem-
olarak giriyor. bersel tellerinin merkezlerinde oluşan manyetik alanların bü-
3 yüklükleri sırasıyla B , B ve B ’dir.
2 K L M
K
L M
v v
α i i i i
α O 1 O 2 30° O 3

1 v i

i
v
+q K L M
i i i i

O 1 30° O 3
O 2
Buna göre parçacık şekilde gösterilen 1, 2 ve 3 numaralı i
yörüngelerden hangilerini izleyebilir? Buna göre B , B ve B arasındaki ilişki nasıldır?
i K L M
A) Yalnız 1 B) Yalnız 2 C) 1 ve 2 A) B > B > B
K L M
D) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3
B) B > B > B
M L K
C) B = B = B
K L M
D) B > B > B
M K L
Çözüm: E) B = B > B
K L M
Bir parçacığa manyetik alan içerisindeyken manyetik kuvvet
etki eder. Parçacık manyetik alanı terk ettiği anda manyetik
kuvvet de ortadan kalkacaktır. Yani parçacık manyetik alanı Çözüm:
terk ettiği andaki hız vektörü yönünde hareketine devam et- K i i 1
melidir. 1. ve 3. yörüngelerde hareketin hız vektörü yönünde i 1 R R L 1 M
olduğunu görüyoruz. i i 30° i i
R O 1 R O 2 O 3
2 i 2 i 2 i 2
3 i
i
v v
α Gelen i akımı şekillerde gösterildiği gibi iki kola dağılacak-
α tır. Bu dağılım dirençle yani o koldaki yayın uzunluğu ile ters
1 v orantılı olacaktır. Çemberin merkezinde oluşan manyetik ala-
i⋅ π⋅
nın büyüklüğü B = k · 2 formülüyle hesaplanır. Şekilde
v d
+q dört parçaya bölünen çemberin her bir parçasının direncine R
dersek i akımı 3R üzerinden i akımı ise R üzerinden geçer.
1 2
O halde i akımı i akımının 3 katı olacaktır. Sağ el kuralı uy-
2 1
gulandığından (Bükülen 4 parmak akım yönünü baş parmak
manyetik alan yönünü gösterir.) bu akımların O noktasında
Yukarıdaki açıklamalardan anlaşılacağı üzere 2. yörünge şe- oluşturacağı manyetik alanların zıt yönlü olduğu görülecektir.
kilde gösterilen kesikli kırmızı çizgiler gibi olmalıydı. 3 1
i akımı çemberin ’lük, i akımı ise çemberin ’lük kısmın-
1 4 2 4
Cevap: D
dan geçtiği için denklemler aşağıdaki gibi yazılır.
2 i⋅ π⋅ 3 2 i⋅ π⋅ 1
B = k · 1 · B = k · 2 · formüllerden
1 2
d 4 d 4
de görüldüğü gibi B ve B eşit büyüklükte olup zıt yönlü ol-
1 2
duğundan bileşke manyetik alan sıfırdır. Diğer şekiller içinde
aynı durum geçerlidir.
Cevap: C

218