Page 341 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 341

ÇÖZÜMLÜ SORULAR             Lewis Formülleri - Hibritleşme - Molekül Geometrisi                    KİMYA



        16.  Bir organik bileşik ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor.  17.  Moleküllerde bağ uzunluğu, kovalent bağ yapan iki atomun
                                                                   çekirdekleri arasındaki mesafedir. Atomlar arasında payla-
               •  Molekülü 2 tane ortaklanmamış elektron çifti içerir.
                                                                   şılan elektron çifti sayısı arttıkça bağ uzunluğu kısalır.
               •  Molekülü 12 tane polar kovalent bağ içerir.
               •  Mol kütlesi 86 g/mol dür.                        CH  = CH – C ≡ C – CH 3
                                                                      2
            Buna göre bu bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisi

            olabilir? (Mol kütleleri, g/mol, H: 1, C: 12, N: 14 , O: 16)  I    II  III
            A)  CH  – O – CH  – CH  – CH                           Yukarıda yarı açık formülü verilen  organik bileşikte bazı
                  3        2    2    3
                                                                   bağlar I, II ve III ile gösterilmiştir.
            B)  CH  – CH  – CH   – CH  – CHO
                  3    2     2    2
                                                                   Buna  göre  numaralandırılmış  bağların  uzunlukları
            C)  CH  –  C – NH                                      arasındaki  ilişki  aşağıdakilerden  hangisinde  doğru
                  3        2
                     O                                             verilmiştir?
            D)  CH  – C  – O – CH  – CH                            A) I > III > II    B) I = II = III              C) III > II > I
                  3           2    3
                     O                                                       D) III > I > II      E) II > I > III
            E)  CH  – CH  – CH   – CH  – OH
                  3    2     2    2
                                                                   Çözüm:
            Çözüm:
                                                                   Bağı  oluşturan  elektron  sayısı  arttıkça,  bağ  uzunluğu
            A) 2 ortaklanmamış elektron çifti
                                                                   kısalır, sağlamlığı artar.
               H   H  H  H
                                                                   Bu durumda bağ uzunlukları  C – C > C = C > C ≡ C  şeklinde
            H - C - O - C - C - C - H † 10 (C – H)
                                      12  polar   2(C- C) 2 apolar  olur.
               H   H  H H     2  (C- O)
                                                                   C – C † III       C = C † I     C ≡ C † II
            Mol kütlesi 74 g/mol                                                                          Cevap: D
            B) 2   ortaklanmamış elektron çifti

               H  H  H  H O                                    18.  X  ve  Y  atomlarının  temel  hâl  elektron  dağılımı  aşağıda
            H -  C - C - C - C - C - H † 10 (C – H)                verilmiştir.
                                     12 polar    4 (C – C) 4 apolar
               H H  H H      2  (O – C)                                2  2  5          2  2  2
                                                                   X:1s 2s 2p        Y:1s 2s 2p
            Mol kütlesi 86 g/mol
                                                                   Buna göre X ve Y atomları arasında oluşan bileşikle ilgili
            C)  3 ortaklanmamış elektron çifti
                                                                    I. X ve Y atomlarının değerlik elektronlarının tamamı bağ
               H     H
                                                                      yapımında kullanılmıştır.
            H – C – C – N – H  † 3 (C – H)
                                                                    II. Molekülde yalnız sigma (σ) bağı bulunur.
               H  O         2 (C – O)   8 polar     1 ( C – C) 1 apolar
                            1 (C – N)                              III. Bağlayıcı elektron çifti sayısı 4’tür.
                            2 (N – H)
                                                                   yargılarından hangisi kesinlikle yanlıştır?
            Mol kütlesi 59 g/mol                                   A) Yalnız I        B) Yalnız II         C) I ve II

            D) 4 ortaklanmamış elektron çifti                                D) II ve III         E) I, II ve III
               H       H H                                         Çözüm:

            H – C –  C – O – C – C – H  † 8 (C – H)                X ve Y atomlarının Lewis yapıları:    ve
                                      12 polar     2(C – C) 2 apolar
               H  O    H H     4 (C – O)
                                                                   X ve Y atomlarının aralarında oluşturabilecekleri molekül-
            Mol kütlesi 88 g/mol                                   lerin Lewis yapıları:
            E)  2 ortaklanmamış elektron çifti
               H  H  H  H

            H -  C – C – C – C – O –H † 9 (C – H)
               H H  H H        1 (C- O)   11 polar     3 (C- C) 3 apolar
                               1 (O – H)                           Y atomunun değerlik elektronlarının tamamı bağ yapımın-
            Mol kütlesi 74 g/mol                                   da kullanılırken X atomunun kullanılmaz. I. yargı kesinlikle
                                                                   yanlıştır.
            2 tane ortaklanmamış elektron çifti, 12 tane polar kovalent
            bağ içeren ve mol kütlesi 86 g/mol olan bileşik “B“ seçene-     Bileşiklerin  Lewis  yapılarından  II  ve  III.  yargının  kesin
            ğinde verilmiştir.                                     olmadığı görülür.

                                                  Cevap: B                                                Cevap: A

 338                                                       339
   336   337   338   339   340   341   342   343   344   345   346