Page 342 - Dört Dörtlük AYT Kimya
P. 342
KİMYA Lewis Formülleri - Hibritleşme - Molekül Geometrisi ÇÖZÜMLÜ SORULAR
19. I. CH = CH – CH – CH – C ≡ CH 21. Atom numarası 7 olan N elementinin temel hâl elektron
2 2 2
1
1
2
2
1
dizilimi N:1s 2s 2p 2p 2p şeklindedir. Azot atomunda
II. CH = CH – CH = CH – CH = CH 7 x y z
2 2 sp hibrit orbitallerini 2s ve 2p orbitalleri oluşturur.
3
III. CH – C ≡ C – CH – CH – CHO
3 2 2
3
7 N elementinin sp hibritleşmesini gösteren enerji diyagramı
Yukarıda formülleri verilen moleküllerin hangilerinde aşağıdaki gibidir.
13
sigma bağ sayısının, pi bağ sayısına oranı olur?
3
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
Çözüm:
• Orbitallerin düzlem üzerinde uç uca örtüşmesi sonu-
cu oluşan bağlara sigma(σ) bağı, düzleme dik olacak Buna göre N ve F atomları arasında oluşan NF bileşiği
7 9 3
şekilde orbitallerin yan yana örtüşmesi sonucu oluşan ile ilgili aşağıda verilen yargılarından hangisi yanlıştır?
bağlara ise pi (π) bağı denir.
3
A) sp hibritleşmesi yapmış azot elementinin elektron
• İki atom arasında oluşan ilk bağ sigma bağıdır. Sigma
3 1
2
3 1
3 2
3 1
dağılımı N: 1s (2sp ) (2sp ) (2sp ) (2sp ) şeklindedir.
bağı oluşmadan pi bağı oluşmaz . 7
3
• İki atom arasında birden fazla bağ oluşmuşsa bu B) Sigma(ϭ) bağları sp - p örtüşmesi ile oluşmuştur.
bağlardan bir tanesi sigma, diğerleri pi bağıdır.
C) Molekül polardır.
π π D) Bir molekülündeki ortaklaşmamış elektron sayısı 20
13 sigma tanedir.
3 pi
E) N atomlarının değerlik elektronlarının tümü bağ
oluşumuna katılmıştır.
π π π Çözüm:
13 sigma
Azot elementinin 2s orbitalinin enerjisi bir miktar yükselir,
3 pi 2p orbitallerinin enerjisi bir miktar azalır. Daha sonra
orbitallerin melezleşmesi sonucu özdeş 4 tane hibrit
orbitali oluşur. Melezleşmeye bir tane s, 3 tane p orbitali
3
katıldığı için hibritleşmenin türü sp hibritleşmesidir.
• sp hibritleşmesi yapmış olan N atomunun e dizilimi
-
3
3 1
3 1
3 2
π π N : 1s 2(sp ) 2(sp ) 2(sp ) 2(sp )
2
3 1
7 √ √ √ √
14 sigma √ √ √
3 pi
şeklinde olur.
2
5
-
2
• F : 1s 2s 2p † (Değerlik e sayısı 7 ) †
9
3
Azot atomunun sp hibrit orbitalleri ile F atomlarının p
Cevap: B orbitalleri uç uca örtüşerek 3 tane sigma bağı oluşturur.
-
• Merkez atomda (N) ortaklaşmamış e çifti olduğu için
CH molekül polardır.
3
• 3 tane F atomundan ( ) 18 e -
20. CH – CH = C – CH = CH – CH
3 3
-
-
1 tane N atomundan ( : N ≡ ) 2e toplam 20 e bağ yapı-
Formülü verilen organik moleküldeki sigma bağı sayısı mına katılmadığı için ortaklaşmamıştır.
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
• N atomunun değerlik elektron sayısı 5, bağ yapımına
-
-
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 katılan e sayısı 3'tür. 2e bağ yapımına katılmamıştır.
Cevap: E
Çözüm:
7 karbon ve 12 hidrojen vardır.
Sigma bağ sayısı= atom sayısı-1
19-1=18 olarak bulunur.
Sigma bağ sayısı 18’dir
Cevap: C
340