Page 157 - Dört Dörtlük-AYT-Tarih

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni TARİH

8. (I) Osmanlı topraklarının büyük çoğunluğunu miri arazi 10. Mülkiyet esası dikkate alındığında, aşağıdaki toprak
oluşturur. (II) Mülkiyeti devlete ait olan bu toprakların çeşitlerinden hangisi diğerlerinden farklıdır?
ekilip biçilmesi, işlenmesi sipahiye aittir. (III) Toprağı
A) Dirlik B) Paşmaklık
işleyen köylü, elde ettiği ürün üzerinden 1/10 ile 1/2
arasında değişen oranlarda vergi ödemekle mükelleftir.
C) Haraci D) Malikane
(IV) Sipahinin toprağı miras bırakma ya da satma hakkı
söz konusu değildir. (V) Köylülere işlemek kaydıyla top- E) Arpalık
rağın kullanım hakkını miras bırakma hakkı tanınmıştır.

Miri araziye ait özelliklerin verildiği metinde, yanlış
bilgi verilen öncül hangisidir? Çözüm:
Mülkiyeti devlete ait olan miri araziyi oluşturan bölüm-
A) I B) II C) III D) IV E) V
ler; dirlik (has, zeamet, tımar), paşmaklık, yurtluk-ocak-
lık, malikane, arpalık, mukataa

Çözüm: Mülkiyeti kişilere ait olan mülk araziyi oluşturan bölüm-
ler; öşri ve haraci
I, III, IV ve V. öncüllerde verilen bilgiler doğrudur.
Devlete ait miri arazilerin idaresi, vergilerinin toplanma-
sı sipahiye; ekip biçilmesi, işlenmesi köylüye (reayaya) A, B, D, E seçeneklerinde verilen dirlik, paşmaklık, ma-
aittir. (II. öncüldeki ifade yanlıştır.) likane, arpalık arazilerin mülkiyeti devlete aittir. C seçe-
neğinde verilen haraci arazinin mülkiyeti kişilere aittir.
Cevap: B
Cevap: C

9. Elde edilen vergi gelirine göre, aşağıdaki toprak çe-
şitlerinden hangisi bir yönüyle diğerlerinden ayrılır?

A) Has B) Mukataa C) Ocaklık

D) Yurtluk E) Arpalık

Çözüm:
11. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı millet sistemine
Has: Gelirleri padişah, sadrazam, vezir gibi üst düzey dâhil olan Ortodoks cemaatinden değildir?
yöneticilere ayrılır.
A) Rumlar
Mukataa: Geliri doğrudan hazineye aktarılır.
B) Yahudiler
Ocaklık: Geliri kale komutanlarına, tersane masrafları-
na ayrılır. C) Sırplar
D) Bulgarlar
Yurtluk: Geliri sınır boylarındaki askerlere ya da mahallî
beylere ayrılır. E) Eflaklılar
Arpalık: Geliri bazı yöneticilere ek maaş ya da emeklilik
maaşı niyetine ayrılır.
Çözüm:
Mülkiyeti devlete ait olan miri arazinin bölümlerinden
olan has, ocaklık, yurtluk, arpalık arazilerinin gelirleri Soru kökünde Ortodoks cemaatine vurgu yapıldığı için
çeşitli usullerle yöneticilere bırakılır, hazineye alınmaz. Rumlar, Sırplar, Bulgarlar, Eflaklılar, Boğdanlılar ve
Geliri doğrudan hazineye aktarılan tek miri arazi bölü- Karadağlılar Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine men-
mü mukataadır. suptur. Yahudiler ise Musevi inancına mensuptur.
Cevap: B Cevap: B

155