Page 12 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Giriş ÇÖZÜMLÜ SORULAR

13. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet etkisindeki Türk Çözüm:
edebiyatının dönemlere ayrılmasında etkili olma-
mıştır? Bilge Kağan ve Kültigin Anıtları 'nın yazarı Yolluğ
Tigin’dir. Tonyukuk Anıtı ise Bilge Tonyukuk tarafından
A) Yerleşik hayat yazılmıştır.
B) İran ve Arap kültürü
Cevap: C
C) Bozkır kültürü
D) İslamiyet
E) Yabancı dillerin etkisi

Çözüm:
C seçeneğindeki bozkır kültürü göçebe hayat dönemin-
de etkili olmuştur. İslamiyet kabul edildiğinde Türkler
yerleşik hayata geçtiğinden bozkır kültürünün bu dö-
nemde etkisinden söz edilemez.
Cevap: C
16. Görüp ahkâm-ı asrı münharif sıdk u selâmetten
14. Aşağıdaki eserlerden hangisi Kıpçak Türkçesi Çekildik izzet ü ikbâl ile bâb-ı Hükûmet’ten
Dönemi’ne aittir?
A) Gülistan Tercümesi Usanmaz kendini insan bilenler halka hizmetten
B) Muhâkemetü’l Lûgateyn Mürüvvet-mend olan mazlûma el çekmez iânetten
C) Atabetü’l Hakâyık
Hakir olduysa millet, şanına noksan gelir sanma
D) Irk Bitig
Yere düşmekle cevher sâkıt olmaz kadr ü kıymetten
E) Şecere-i Türkî
Vücûdun kim hamîr-i mâyesi hâk-i vatandandır
Çözüm:
Ne gam râh-ı vatanda hâk olursa cevr ü mihnetten
Gülistan Tercümesi - Kıpçak Türkçesi …
Muhâkemetü’l Lûgateyn - Çağatay Türkçesi
Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiir
Atabetü’l Hakâyık - Karahanlı Türkçesi parçasının aşağıdaki edebiyat dönemlerinden han-
Irk Bitig - Uygur Türkçesi gisine ait olduğu söylenebilir?
Şecere-i Türkî - Çağatay Türkçesi A) Tanzimat Edebiyatı
Cevap: A B) Sözlü edebiyat
C) Servetifünûn Edebiyatı
D) Divan edebiyatı
15. Türkçenin farklı tarihî dönemlerinde verilen edebî eser-
lerle ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? E) Fecriati Edebiyatı

A) Karahanlı Türkçesi eserleri İslamiyet’in etkisiyle ve-
rilmiş Geçiş Dönemi eserleridir. Çözüm:
B) Uygur Dönemi eserlerinde Maniheizm ve Budizm
Şiirde nazım birimi olarak beyit, ölçü olarak aruz ölçü-
etkisi hâkimdir.
sü kullanılmıştır. Konu olarak vatan, millet kavramları
C) Göktürk Kitabeleri; Bilge Kağan, Tonyukuk, Kültigin işlenmiştir. Tanzimat Dönemi'nin başlarında divan ede-
tarafından yazılmıştır. biyatı nazım şekilleri kullanılmış ancak içerik olarak va-
tan, millet ve hürriyet gibi toplumsal konular işlenmiştir.
D) Gülşehri'nin Mantıku’t Tayr, Eski Anadolu Türkçesinin
Verilen şiir parçası da bu özelliği taşıdığı için Tanzimat
kullanıldığı dönemde yazılan önemli eserlerdendir.
Edebiyatı'na aittir.
E) Çağatay Türkçesi Dönemi eserlerinde bazı dillerin
kıyaslaması yapılmıştır. Cevap: A

12 13