Page 145 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Cumhuriyet Dönemi’nin İlk Yıllarında Şiir
ÇÖZÜMLÜ SORULAR Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

8. Fırtınayı andıran orkestra sesleri Çözüm:
Bir ürperiş getirir senin sinirlerine,
Dil bilinci bu şiirin temasıdır. Şiirde yabancı sözcük
Istırap çekenlerin acıklı nefesleri
kullanılmamıştır. Bu yüzden dil açık ve anlaşılırdır. Bu
Bizde geçer en yanık bir musiki yerine
şiirin kafiye örgüsü aabb şeklindedir. Yani düz uyak kul-
…. lanılmıştır. Şiir, 7+7=14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
"İçirir ruhumuza" söz öbeğinde ad aktarması yapılmış-
Başka sanat bilmeyiz karşımızda dururken tır. Ruh söylenmiş vücut kastedilmiştir.
Yazılmamış bir destan gibi Anadolu’muz Cevap: C
Arkadaş, biz bu yolda türküler tuttururken
Sana uğurlar olsun... ayrılıyor yolumuz
Bu dizelerden hareketle aşağıdakilerden hangisi çı-
karılamaz?
A) Şiirde, öz değerlerinden kopmuş kişilere seslenil-
mektedir.
B) Batı hayranlığının kültür sanılması eleştirilmektedir.
C) Kendi kültürü haricindeki kültürlerin öğrenilmesine
karşı çıkılmıştır.
D) 7+7 =14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
E) “Anadolu” kelimesiyle Anadolu’daki insanlar kaste-
dilerek ad aktarması yapılmıştır.

Çözüm:
Şairin karşısında “sen” diye hitap ettiği biri vardır ve şair 10. Heyder Baba, senin könlün şad olsun,
ona birtakım eleştirilerde bulunmuştur. Öz değerlerin- Dünya varken ağzın dolu dad olsun,
den kopmuş, Batı hayranı kitleye seslenmektedir. Şiir
7+7=14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır. “Anadolu” kelime- Senden keçen yakın olsun, yad olsun,
siyle Anadolu’daki insanlar kastedilerek ad aktarması Deyne menim şâir oğlum Şehriyâr,
yapılmıştır. C seçeneğinde bilgi yanlışı vardır. Şairin, Bir ömürdür gam üstüne gam çalar.
kültürlerin öğrenilmesine karşı çıktığına dair bir ifade
şiirde yer almamaktadır. Bu şiirle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Cevap: C A) Teşhis sanatına başvurulmuştur.
B) Bir şiirin son bentidir.
C) Tam kafiye ve kelime hâlinde redif kullanılmıştır.
D) Hece ölçüsüyle yazılmıştır.
E) Pastoral şiir türünde yazılmıştır.
9. Dil açanda ilk defe sana” söyleyirik biz,
“Ana dili” adlanır bizim ilk dersliyimiz.
İlk mahnımız laylanı anamız öz südüyle Çözüm:
İçirir ruhumuza bu dilde gile-gile.
Heyder Baba, bir dağın ismidir. Bu dağa insan özellikle-
(Mahnı: türkü, layla: ninni, gile gile: damla damla) ri verilmiş ve kişileştirme yapılmıştır. Şairin adının geçti-
ğini -Şehriyâr- gördüğümüzde bu dörtlüğün son dörtlük
Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- olduğunu anlarız. “ad” sesleri tam kafiye, "olsun" söz-
mez? cüğü rediftir. 11’li hece ölçüsüyle yazılmış bir şiirdir. E
seçeneğinde bilgi yanlışı vardır. Şiir lirik bir anlatıma
A) Ana dil bilinci aşılanmak istenmiştir.
sahiptir.
B) Sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır.
Cevap: E
C) Sarmal uyak şeması kullanılmıştır.
D) 7+7 =14’lü hece ölçüsüyle yazılmıştır.
E) Ad aktarmasına başvurulmuştur.

145