Page 143 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
ÇÖZÜMLÜ
Cumhuriyet Dönemi’nin İlk Yıllarında Şiir SORULAR
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri

1. Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiirle ilgili Çözüm:
aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Verilen dizeler incelendiğinde şiirin 8’li hece ölçüsüyle
A) Millî Edebiyat'ın devamı niteliğindedir. yazıldığını görmekteyiz. Nazım birimi dörtlük olarak dü-
zenlenmiştir. Şiirdeki kelimelerin hepsi anlaşılır durum-
B) Şiirler hece ölçüsü ve dörtlüklerle yazılmıştır.
dadır. "Aynı ananın iki oğlu ve Dinimiz bir" dilimiz bir
C) Türkçe kelimeler kullanılmaya çalışılmıştır. dizelerinden iki ülkenin kardeşliğine vurgu yapıldığını
D) Vatan ve millet sevgisi temaları işlenmiştir. görmekteyiz. Şiirde iki ülke arasındaki birliktelik ve kar-
deşlik bağından duyulan mutluluk dile getirilmiştir. Bu
E) Genç Kalemler dergisi etrafında toplanmışlardır.
yüzden şiirde epik değil, lirik duygular ağır basmaktadır.
O hâlde sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

Çözüm: Cevap: E
Bu şiirler, Millî Edebiyat'ın devamı niteliğindedir. Şiirde
hece ölçüsü ve dörtlük kullanılmıştır. Arapça ve Farsça
sözcükler yerine Türkçe karşılığı olan sözcüklerin kul-
lanılmasına özen gösterilmiştir. Vatan ve millet sevgisi
temaları en çok işlenen konulardır. E seçeneğinde bilgi
yanlışı vardır. Genç Kalemler dergisi etrafında toplanan
sanatçılar, Millî Edebiyatçılardır. Millî Edebiyat zevk ve
anlayışını sürdürenler ise: Hisar, Çınaraltı, Kültür Haftası
gibi dergilerde eserler yayımlamışlardır.
Cevap: E

3. Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü,
Kız kardeşimin gelinliği, şehidimin son örtüsü,
Işık ışık, dalga dalga bayrağım!
Senin destanını okudum, senin destanını yazacağım.
Bu dizelerin aşağıdaki edebî topluluklardan hangi-
sinin anlayışını yansıttığı söylenebilir?
A) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiir
B) Tanzimat
C) Servetifünun

2. Bir ananın iki oğlu, D) Saf Şiir
Bir amacın iki kolu. E) Fecriati
O da ulu, bu da ulu
Azerbaycan - Türkiye...
Çözüm:
Dinimiz bir, dilimiz bir,
Ayımız bir, yılımız bir, Şiirde Millî Edebiyat özelliklerini yansıtan bir edayla
Aşkımız bir, yolumuz bir yazıldığını, bir ideoloji taşıdığını ve bayrak konusunun
Azerbaycan - Türkiye...
işlendiğini görmekteyiz. Kullanılan dil açık ve anlaşılır
bir niteliktedir. Bu veriler ışığında sorunun doğru ceva-
Bu dizeler; şekil, anlam, zihniyet ve gelenek bakı-
bı A seçeneğidir. Bu şiirin Tanzimat, Servetifünun ve
mından incelendiğinde aşağıdaki yargılardan han-
Fecriati Dönemi ile ilişkilendirilemeyeceği dili itibariy-
gisine ulaşılamaz?
le anlaşılmaktadır. Saf şiir anlayışında ise şiirde ide-
A) Hece ölçüsü ile yazılmıştır. oloji yoktur. Şiir sadece bir şarkı gibi terennüm eder.
B) Nazım birimi dörtlüktür. Sembolizm bu anlayışta etkilidir. Şiirde amaç şekil ve
üslup bakımından mükemmel şiire ulaşmaktır. Bu yüz-
C) Yalın bir dille yazılmıştır.
den bu dörtlüğün saf şiir anlayışında olduğunu da söy-
D) İki ülkenin kardeşliği vurgulanmıştır. leyemeyiz.
E) Epik şiir özellikleri göstermektedir. Cevap: A

143