Page 254 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Dede Korkut Hikâyeleri,
Halk Hikâyesi,
1. TEST
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Cenkname, Mesnevi 1. TEST

9. Dede Korkut Hikâyeleri' nde eserde Türklerin eski ge- 11. Dede Korkut Hikâyeleri’nde her hikâye sonunda ge-
leneklerini ve yaşamlarını daha iyi bir şekilde tanımak len Dede Korkut için aşağıdakilerden hangisi söyle-
mümkündür. Öyle ki örneğin 12. hikâyede bir Oğuz nebilir?
beyinin ölü atının kuyruğunu kestiğini, ak kıyafetlerini
A) İç Oğuzların beylerinden biridir.
çıkarıp kara kıyafetlerini hazırladığını görürüz. Bundan
başka hikâyenin kahramanının nasıl atlara bindiği, B) Hikâyelerin kahramanlarından biridir.
Orhon Yazıtları’nda da gördüğümüz gibi birçok yerde
C) Hikâyelerin anlatıcısı olarak karşımıza çıkar.
not edilmiştir. Bunların dışında yılda bir kez bir festi-
D) Hikâyeleri yazıya geçiren kişidir.
val (toy) tertip edildiğini, her büyük beyin kırk yiğidinin
olduğunu, onların altında İç Oğuz ve Dış Oğuz isimli E) İslamiyet öncesi destanların kahramanlarından biridir.
yapıların bulunduğunu, bir kumandanın iznini almadan
avlanmanın ve kuş tutmanın mümkün olmadığını öğre-
niyoruz.
Bu parçadan,

I. Dönemin sosyal yaşantısıyla ilgili bilgilere yer veril-
miştir.
II. Dönemin askerî yapısıyla ilgili tespitler yapılmıştır.
III. Avlanmak, kuş tutmak gibi etkinlikler göçebe top-
lumlarda önemlidir.
12. Dede Korkut Hikâyeleri’yle ilgili aşağıdaki bilgiler-
çıkarımlarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?
den hangisi yanlıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
A) Destandan halk hikâyeciliğine geçiş ürünüdür.
D) II ve III E) I, II ve III
B) Eserin başında bir ön söz bulunmaktadır.
C) Oğuzların yaşamları ve birbirleriyle mücadelelerine
yer verilir.
D) Bazı hikâyelerde olağanüstü kahramanlar vardır.
E) Vatikan ve Dresden olmak üzere iki nüshası vardır.

10. Deli Dumrul isminde bir adam bir köprü yaptırır. 13. Tahir daha pek çok sitemli türküler söyledi ve “birbiri-
Köprüden geçen herkesten para alır. Köprünün yakı- mizden ayrılmaya sebep nedir?” diye sordu. Zühre,
nında bir gün, bir oba yas tutmaya başlar. Dumrul, on- “Arap köleyle, sihirbaz kadın” dedi. Bunlar böyle konu-
lara giderek sorar ve onlardan birinin öldüğünü öğrenir. şurlarken gözcüler durumu Arap köleye haber verdiler.
“Kim öldürdü?” diye sorar ve onlar, “Ölüm meleği Azrail, Arap köle de hemen padişaha gidip olanları anlattı.
Allah’ın buyruğu üzerine canını aldı.” derler. Bunun Padişah gazaba gelip adamlarını gönderdi. Askerler
üzerine şu sözleri sarf eder: “Bu Azrail de kim oluyor? köşkün altına geldiklerinde Tahir ile Zühre’yi karşılıklı
Bir kere de benim köprüme gelsin, o zaman gösteririm türküler söyleyerek ağlarken buldular. Hemen Tahir’in
ben ona!” üzerine atılıp tuttular, alıp doğru padişaha götürdüler.
Dede Korkut Hikâyeleri’nden alınan parçadan han- Bir halk hikâyesinden alınmış bu parçada yapı un-
gisine ulaşılamaz? surlarından hangileri vardır?
A) Hikâyeler İslamiyet’in kabulünden sonra oluşmuştur. A) Yer - zaman - olay
B) Hikâyelerin oluştuğu dönemde Türkler göçebe ya- B) Zaman - olay
şam tarzı sürmektedir.
C) Yer - zaman - kişiler
C) O dönemde ölen kişilerin ardında yas tutulmaktadır.
D) Yer - olay - kişiler
D) İslami kavram ve kurallar tam anlamıyla bilinmektedir.
E) Yer - zaman
E) İslamiyet öncesindeki gelenekler sürdürülmektedir.

255
254 255