Page 252 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Dede Korkut Hikâyeleri,
Halk Hikâyesi,
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Cenkname, Mesnevi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

6. Dede Korkut Hikâyeleri'nde Sözlü Dönem’e ait özellik- Çözüm:
ler bulunmaktadır.
Şiirin kafiye örgüsü aa/bb/cc şeklinde olduğundan mes-
Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı ispatlar nitelikte nevi olduğunu söyleyebiliriz. Mesnevilerin yazanı belli-
değildir? dir. Genellikle aşk konusu işlenir. Yabancı dillerin etkisi
vardır. Halk hikâyeleri sade bir Türkçe ile nazım yerleri
A) Destana ait unsurlara yer verilmesi dörtlük olmak üzere nesirle karışık yazılırlar.
B) Hikâyelerde işlenen yiğitlik teması Cevap: A
C) Bazı hikâyelerde yer alan olağanüstü varlıklar
D) Destanlardaki savaşçı tipinin devam ettirilmesi 8. Aşağıdakilerden hangisi Dede Korkut Hikâyeleri 'nden
E) Nazım-nesir karışık olarak yazılmaları biri değildir?
A) Dirse Han Oğlu Boğaç Han
Çözüm: B) Duha Koca Oğlu Deli Dumrul

Dede Korkut Hikâyeleri Sözlü Dönem eserlerinden des- C) Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı
tan ile benzer özellikler gösterir. Bu hikâyelerde destan D) Kazılık Koca Oğlu Yegenek
unsurlarına yer verilmesi, yiğitlik temasının işlenmesi, E) Uşun Koca Oğlu Emren
Azrail ile mücadele edilip olağanüstülüklere yer veril-
mesi, savaşçı kahramanların olması öncülde verilen
yargıyı ispatlar niteliktedir. Sözlü Dönem’de destan- Çözüm:
lar manzumdur. Nazım nesir karışık yazılması Dede
Korkut Hikâyeleri'nin halk hikâyesi özelliği taşıdığının A, B, C, D seçeneklerindeki, Dede Korkut Hikâyeleri' nde
göstergesidir. yer alır ancak E seçeneğinde yer alan hikâye yer almaz.
Cevap: E
Cevap: E
9. I. Hârname
II. İskendername
III. Mantıku’t Tayr
Aşağıdakilerden hangisi numaralanmış eserlerin
ortak yönü değildir?
A) Aruz ölçüsü ile yazılmışlardır.
B) Hepsinde aşk konusu farklı açılardan ele alınmıştır.
7. Kız nergis-i mest edüp füsûn-sâz C) Kafiye örgüsü aa/bb/cc… şeklinde devam eder.
Oğlana satanda şîve vü nâz D) Mesnevi nazım biçimi ile yazılmışlardır.
E) Fars edebiyatının etkisi görülür.
Oğlan nice sabr pîşe kılsun
Ver sabrı hem olsa nîşe kılsun
Çözüm:
Ol kızlar içinde bir perî-zâd Bu üç eser divan edebiyatında mesnevi nazım biçimiyle
Kays ile muhabbet etdi bünyâd yazılmış eserlerdir. Mesnevilerde aruz ölçüsü kullanılır,
kafiye örgüsü aa/bb/cc… şeklindedir, Fars edebiyatın-
Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- dan edebiyatımıza geçmiş bir nazım biçimidir. Bu ne-
bilir? denle A, C, D ve E seçenekleri bu eserlerin ortak yö-
nüdür. Hârname’de toplumsal yergi, İskendernâme’de
A) Bir mesneviden alınmıştır.
İskender’in hayatı, Mantıku’t Tayr ’da tasavvuf konuları
B) Yazanı ve söyleyeni belli olmayan anonim bir eserdir. işlenmiştir. Bu nedenle B seçeneğini ortak özellik olarak
C) Kahramanlık konusu işlenmiştir. söyleyemeyiz.
D) Arapça ve Farsça etkisi yoktur. Cevap: B
E) Bir halk hikâyesinin nazım bölümünden alınmıştır.

253
252 253