Page 262 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Tanzimat, Servetifünun, Fecriati,
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Millî Edebiyat Dönemi Hikâye ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. — Sen bu dükkânı yeni tuttun, değil mi? 5. Muhsin Çelebi, Türkçe bağırdıkça Türkçe bilmeyen Şah
kızıyor, sararıyor, morarıyor, elinde heyecandan açama-
— Hayır, cevabını alınca tekrar sordu:
dığı mektup tir tir titriyordu… Tahtının arkasındaki cellat-
— İstersen eskiden tut. Fakat senden önce burada bir lar kılıçlarını çekmişlerdi. Muhsin Çelebi bağırdı, çağırdı.
muhallebici otururdu, değil mi? Danışmanlar, vezirler, cellatlar, savaşçılar hükümdarla-
rının sabrına, buna dayanmasına şaşıyorlardı.. Muhsin
— Hayır.
Çelebi sözünü bitirince izin filan istemedi, kalktı. Kapıya
— Öyleyse bir bozacı? doğru yürüdü. Şah İsmail'in Çaldıran'da kırılacak olan gu-
— Hayır. ruru, bugün bu tek Türk'ün ateş bakışları altında erimişti.
Muhsin Çelebi dışarı çıkarken kendi gibi şaşkınlıktan do-
— Ya kim otururdu?
nan nedimelerine:
— Hiç kimse...Bu dükkânı ben kendim yaptırdım.
— Şunun kaftanını veriniz, dedi. Savaşçılardan biri koştu.
— Eee, bu mermer tezgâh burada ne?
Tahtın önünde serili kaftanı topladı. Türk elçisine yetişti:
— Ben koydurdum. Câbî Efendi gözlerini açtı. Marangoza
— Buyurun, kaftanınızı unuttunuz. Muhsin Çelebi durdu.
daha keskin bir dikkatle baktı: Güldü. Çıktığı kapıya doğru dönerek Şah’ın işiteceği yük-
— Sen deli misin oğlum? sek bir sesle:
— Hayır. — Hayır, unutmuyorum. Onu size bırakıyorum.
— Akıllı bir adam mermer üzerinde keser oynatır mı? Sarayınızda büyük bir Padişah elçisini oturtacak seccade-
niz, şilteniz yok… Hem bir Türk, yere serdiği şeyi bir daha
— Niçin oynatmasın?
arkasına koymaz… Bunu bilmiyor musunuz, dedi.
— Kazayla keser kaçar. Hem mermer bozulur hem keser…
Pembe İncili Kaftan adlı öyküden alınan bu parça için
— Ben hiç keserimi kaçırmam.
hangisi söylenemez?
— Kaç senelik marangozsun?
A) Kişilerin psikolojisi ile ilgili bilgiler vardır.
— Yirmi senelik.
B) Millî ve manevi değerlere vurgu yapılmıştır.
— Kaç senedir mermer tezgâh üzerinde çalışıyorsun?
C) Gösterme tekniği kullanılmıştır.
— On beş sene var... D) Hakim bakış açısı ile kaleme alınmıştır.
Ömer Seyfettin’in Mermer Tezgâh adlı hikâyesinden E) Durum hikâyesi özelliği göstermektedir.
alınan bu parçada kullanılan anlatım tekniği aşağı-
dakilerden hangisidir?
Çözüm:
A) Anlatma
A seçeneğindeki sözü edilen kişilerin psikolojisi ile ilgili
B) Gösterme
bilgiler metnin ilk cümlelerindeki kahramanların konuş-
C) Geriye dönüş maları ve fiziksel betimlemeler ile verilmiştir. B seçene-
ğine Muhsin Çelebi’nin temsil ettiği ülkenin saygınlığını
D) İç monolog
korumak adına sergilediği tutum ve davranışlar ile ulaşı-
E) Bilinç akışı
lır. Diyaloglara yer verilmesi bu parçada gösterme tekni-
ğinin kullanıldığını kanıtlar. Metinde anlatıcının olayların
tüm detaylarına hakim olmasından ve kahramanların iç
Çözüm:
dünyalarına dair bilgiler vermesinden dolayı hakim bakış
Verilen parçaya bakıldığında diyalogların üzerine kurul- açısı ile yazılmıştır. Merak uyandırdığı ve olaylar sıralan-
muş olduğu görülür. Bu tür metinlerde gösterme tekniği dığı için olay hikâyesidir.
kullanılır. Gösterme, anlatıcının olayı anlatması değil;
olayın, hareketin, tavrın, durumun dil vasıtası ile göste-
rilmesidir. Bu anlatım tekniğinde anlatıcı aradan çekilir Cevap: E
ve anlatılmak istenen diyaloglar üzerinden verilir.

Cevap: B

262 263