Page 300 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Roman ÇÖZÜMLÜ SORULAR

18. Samim evi dolaşmaya karar vererek sofaya çıktı. Bu
katta Necile’nin yatak odasından başka aranacak yer
19. Gezgin ozan, Frenk savaşçısını selamladı. Masaya bir
olmadığı için hemen merdivene doğru yürüdükten
divitle cöngünden kopardığı sarımtırak kâğıtları saygıy-
sonra durdu, başını kaldırarak etrafı dinledi. Sessizlik
la bıraktı. Yanık yüzlüydü. Ağzının ucunda, yumuşak bir
tamdı. Merdiveni ağır ağır indi. Kalbinin çarpıntısı biraz
gülümseme vardı. Gözlerindeki garip dalgınlıkla, yaşa-
hafifleyerek devam ediyordu. Alt kat sofada da biraz
dığı çağa çok dışarıdan, çok uzaktan bakıyor gibiydi.
durdu. Yine uzun fasılalarla damlayan su, derin sessiz-
Esir, yıpranmış giyimlerinin ceplerinde aradığı kâğıtları
liği yumuşak ve tutuk bir çınlayışla deliyor; bu gece tra-
bulmuş, “Yaklaş, ver!” emri bekleyerek boynunu biraz
jik bir süratle koşan hadiselerin ritmine aykırı bir temkin,
bükmüştü. Şövalye eliyle işaret etti. Mavro’nun alıp koş-
ağırlık ve sükûn hissi veriyordu. Samim bu sesi uzun bir
turduğu kâğıtlara hemen bakmadı:
an dinledi ve sevdi. Beyazları parlayan kapılara baka-
rak hangi odaya gideceğini düşündü. Hatırladı. — Nerelisin?
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? — Menteşe Beyliği’nden...
A) Hâkim bakış açısı kullanılmıştır. — Necisin?
B) İç çözümleme anlatım tekniğine başvurulmuştur.
— Bey gemisinde levent yüzbaşısı...
C) Anlatıcı üçüncü tekil kişidir.
— Kimlere esir düştün?
D) Roman kişisinin ruh hâli mekânla ilişkilendirilmiştir.
E) Bilinç akışı anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. — Rodosluya...
— Basıldınız mı?
Çözüm: — Yok! Biz, Lindos’u basacaktık! Altı gemiyle çıktık
Hakim bakış açısında anlatıcı, olaylara ve kahraman- Bodrum’dan... Nesirez Adası’nı vurduk önce... Adalı,
lara hâkimdir. Olayların nasıl gelişeceğini bilir ve görür. sancaklarını baş aşağı getirip ak bezler sallayarak vire
Olayları anlatırken kahramanların aklından geçenleri istedi. Sonra apansız saldırdı.
ve psikolojilerini yansıtır. Bu parçada “düşündü, hatır-
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
ladı” gibi sözcüklerle hakim bakış açısı kullanılmıştır. İç
çözümleme; kişilerin iç dünyalarının, iç yaşantılarının, A) Kişi betimlemelerine yer verilmiştir.
hâkim anlatıcı ve bakış açısıyla anlatıldığı psikolojik
tahlil tekniğidir. Bu anlatım tekniğinde anlatıcı, kişinin iç B) Öyküleyici anlatım kullanılmıştır.
dünyasına bütünüyle egemen olan dışarıdan bir unsur C) Diyalog anlatım tekniğinden yararlanılmıştır.
olarak etkindir; anlatılan kişi ise edilgendir. Bu parçada
D) Konusuna göre tarihî romandan alınmıştır.
hâkim bakış açısı olduğundan iç çözümleme tekniği-
ne başvurulmuştur. Parçada “düşündü, hatırladı” gibi E) İç konuşma anlatım tekniğine başvurulmuştur.
sözcüklerden üçüncü tekil kişi anlatıcı kullanıldığı an-
laşılmaktadır. “Yine uzun fasılalarla damlayan su, derin
sessizliği yumuşak ve tutuk bir çınlayışla deliyor; bu Çözüm:
gece trajik bir süratle koşan hadiselerin ritmine aykırı bir “Gözlerindeki garip dalgınlık, yanık yüzlüydü, yıpran-
temkin, ağırlık ve sükûn hissi veriyordu.” ifadesinde ro- mış giyimler” gibi ifadelerle kişi betimlemelerine yer
man kişisinin ruh hâli mekânla ilişkilendirilmiştir. Mekân verilmiştir. “Gezgin ozanın selamlaması, kâğıtları bırak-
unsuru olarak burada "sofa, merdiven" gibi yerler veril- ması, şövalyenin işaret etmesi, konuşmanın başlama-
mektedir. Bilinç akışı; romanda kahramanın zihninden sı” olaya, kişilere bağlı öyküleyici anlatımdır. Konuşma
geçenleri aralıksız olarak ve seri hâlde, belli bir sıraya bölümünde karşılıklı konuşmalarla diyalog anlatım
koymadan olduğu gibi aktarmaya çalışan anlatım tek- tekniğinden yararlanılmıştır. “Şövalye, divit, Menteşe
niğidir. Bu parçada bilinç akışına örnek olabilecek bir Beyliği” ifadelerinden parçanın tarihî romandan alındığı
kullanım yoktur.
anlaşılmaktadır. Bu parçada iç konuşma anlatım tekni-
ğine başvurulmamıştır.
Cevap: E
Cevap: E

300 301