Page 301 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
Roman

20. Aşağıdakilerin hangisinde tip ile karakter karşılaştırıl- Çözüm:
masında yanlış bilgi verilmiştir?
Hakim bakış açısında üçüncü tekil kişi anlatımı kullanılır
A) Tip belli bir zümreyi, niteliği ya da düşünceyi temsil ve anlatılan kişinin duygu veya düşüncelerine yer verilir.
ederken karakter kendine has özellikleriyle sıyrılır. II ve V. cümlede birinci tekil kişi kullanımı olduğundan
hakim bakış açısından söz edilemez. Birinci tekil kişi an-
B) Karakter çok boyutlu ve katmanlıdır; tip ise sınırlıdır, latımı kahraman bakış açısıdır. III. cümlede üçüncü tekil
tek bir özelliğiyle ön plana çıkar, tek boyutludur.
kişi kullanımı vardır ancak anlatılan kişinin duygu veya
C) Tip olay örgüsünü yönlendirmede etkilidir, olaylardan düşüncelerine yer verilmemiş, gözlemlenebilecek olaylar
etkilenerek değişir ve gelişir. Karakter temsil ettiği özel- anlatılmıştır. Bu yüzden III. cümlede gözlemci bakış açısı
likle eserde varlığını sürdürür, değişmez, gelişmez. kullanılmıştır. I. cümlede üçüncü tekil kişi kullanımı vardır
D) Karakterin benzerine başka bir eserde rastlanmaz. ve anlatılan kişinin isteğine yer verilerek duyguları belirtil-
Ancak tip, aynı özelliklerle başka eserlerde de ortaya mektedir. Bu yüzden I. cümlede hâkim bakış açısı kullanıl-
çıkar. mıştır. IV. cümlede de üçüncü tekil kişi kullanımı vardır ve
anlatılan kişinin düşüncelerine yer verilmiştir. Bu yüzden
E) Karakter herhangi bir misyon üstlenmezken tip çoğun- IV. cümlede de hâkim bakış açısı kullanılmıştır.
lukla bir misyonun taşıyıcısıdır.
Cevap: B

Çözüm:
Karakter olay örgüsünü yönlendirmede etkilidir, olaylardan
etkilenerek değişir ve gelişir. Tip temsil ettiği özellikle eser-
de varlığını sürdürür, değişmez, gelişmez.

Cevap: C
22. Bir olayın yer, zaman ve kişi kavramlarıyla birlikte verilme-
sine öyküleyici anlatım denir.

Bu bilgiye göre aşağıdakilerin hangisinde öyküleyici
anlatımdan söz edilemez?
A) Bu sırada ilerleyen kafile, selin batıra çıkara, vura çırpa
sürüklediği bir yıkıntıdan başka bir şey değildi. Karanlı-
ğın içinde düşerek çamurlara saplananlar çoktu.
B) O akşam at ikide bir sürçüyor, kapanıyor, soluyor, ken-
21. I. Dışarının ayazından sonra bir an önce evin sıcaklığına disini toparlıyor, gene silkiniyor, gene ilerlemeye çalışı-
kavuşmak istiyordu. yor. O; yaşlı, romatizmalı bir beygirdir.
II. Sokak lambalarının aydınlattığı ölçüde etrafı izlemeye C) Birdenbire, önümde bir adamla bir kadın gördüm. Kal-
çalışıyordum. pazankaya yolunu sordular. Üstündesiniz, dedim. San-
III. Caddeden ara sokağa döndü, çamur birikintilerinin üs- ki yol hareket etti. Yürümediler.
tünden atladı. D) Bir adam yer belliyordu. Belin demirine basıyor, kırmı-
IV. Kentin ürkütücü sessizliği, tüm acı hatıralarının istilası- zıya çalan bir toprak altını, üstüne aktarıyordu.
na neden oluyordu.
E) Bugün, fotoğraf etkinliğinin geldiği teknolojik boyut, ha-
V. Kapı açılınca koridordaki lambanın ışığı vurdu birden yal edilenin çok ötesine ulaşmış durumdadır.
yüzüme.
Numaralanmış cümlelerin hangilerinde hâkim bakış
açısı kullanılmıştır? Çözüm:
A) I ve III B) I ve IV C) II ve V A, B, C ve D seçeneklerinde olaya dayalı anlatım söz konu-
sudur. E seçeneğinde bir olaydan söz edilmeyip fotoğrafla
D) I, III ve IV E) II, IV ve V ilgili bilgi verildiğinden öyküleyici anlatımdan söz edilemez.
Cevap: E

301