Page 299 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI
Roman

16. Birkaç saat boyunca Rick eve girmeye cesaret edeme- 17. Romanlarda mekân ile baştan geçen olaylar ve kahra-
di. Olan bitenler çok korkunç olmalıydı ama sormaya manların mizaçları arasında türlü bağlantılar bulunur ve
korkuyordu. Ancak akşamüstüne doğru kapıyı burnuy- romancı, kişileri daima mekân ve eşya ile birlikte ele
la itti ve içeriye süzüldü. Bayan Kocasoğan hâlâ aynı alıp değerlendirir.
koltukta oturuyordu ve karşısındaki boşluğa bakıyordu.
Rick burnuyla onun eline dokundu. Amalia kımıldadı. Bu cümledeki bilgiye aşağıdaki parçalardan hangisi
örnek olamaz?
— Ah, sen misin, diye sordu.
A) Nihayet bir sonraki ders günü geldi. Rakım, me-
— Ne oldu, diye sordu Rick. rakını gidermek için eve daha erken gelip dersten
önce kızlarla konuştu. Aralarında geçen bu konuş-
— Bir konuğumuz var, istenmeyen bir konuk. ma Türkçe olarak yapılmıştı. Kızların Türkçesi, artık
böyle konuları konuşabilecek seviyeye gelmişti.
Bu parça ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez?
B) Boğaziçi’nin mavi havasını, içtiğim lezzetli bir su
A) Diyalog anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. gibi, Çamlıca’nınkini de kokladığım bir çiçek gibi
B) İç çözümleme anlatım tekniğinden yararlanılmıştır. duyardım. Bunu kimseden duymamış ve kimseye
de sormamış olduğum hâlde ben, Çamlıca’nın ni-
C) İç konuşma anlatım tekniğinden yararlanılmıştır.
çin böyle yüksek ve havasının da bir buhurdandan
D) Öyküleyici anlatıma yer verilmiştir. yükselen kutsi kokular gibi tesirli ve titrek olduğunu
E) Hâkim bakış açısı kullanılmıştır. bilirdim.
C) Üsküdar’a gidişler, daima eğlenceliydi. Fakat o za-
manlarda Üsküdar iskelesinin etrafı, insan sefalet-
Çözüm:
lerinin bir sergisi gibi öyle izdihamlı, sıkışık, karan-
Bu parçada konuşma çizgileriyle verilen bölümde di- lık, köpekli, sinekli, kirli ve kasvetliydi ki bana âdeta
yalog, “cesaret edemedi, sormaya korkuyordu” ifade- korkuya benzer bir eza verirdi.
lerinde hem iç çözümleme hem hâkim bakışından ya- D) Tevfik, tırabzanlara tutuna tutuna kendini üç kat
rarlanılmıştır. Rick’in eve girmesi, evdekilerin durumu, merdivenlerden zorla yukarıya sürükledi. Dizleri tit-
Rick’in burnuyla eline dokunması, Amalia’nın kımılda- riyor, gözleri kararıyor, korkudan âdeta kendinden
ması ve konuşmaya başlamaları olay ifadeleri olduğun- geçecek hâle geliyordu. Fakat bununla beraber
dan öyküleyici anlatıma yer verilmiştir. Bu parçada iç gözleri Zati Bey‘in yeni evindeki başkalığı teferrua-
konuşma anlatım tekniğinden yararlanılmamıştır. tıyla zapt ediyordu…
Cevap: C E) Birbirine ufunetli adaleler gibi geçmiş, yaslanmış
tahta evler. Her yağmurda, her küçük fırtınada san-
cılanan ve biraz daha eğrilip büğrülen bu evlerin
önünden her geçişimde çoğunun ayrı maceralarını
takip ederdim. (…) ve hepsi hastadır, onları seviyo-
rum; çünkü onlarda kendimi buluyorum…

Çözüm:
Bu cümlede romanlardaki mekân ve mekânın insan
üzerindeki etkisinin romanlarda verilmesine değinilmiş-
tir. B, C, D ve E seçeneklerinde mekânlar kişilerin ruh
durumlarıyla bağlantılı olarak verilmiştir. A seçeneğinde
mekânla ilgili “ev” sözcüğü kullanılmış ancak roman
kişisi üzerindeki etkisine değinilmemiştir.
Cevap: A

299