Page 320 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

Tanzimat, Servetifünun, Millî Edebiyat Dönemi'nde Roman,
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Dünya Edebiyatında Roman ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Tanzimat Dönemi’nin en güçlü kalemi olarak tanıdığı- Çözüm:
I
Türk romancılığında önemli bir yeri olan Ahmet Mithat
mız Halit Ziya Uşaklıgil, aydın çevreyi anlattığı Mai ve
Efendi ve Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın romancılık an-
II III
layışları birbirine çok benzer. Çünkü Hüseyin Rahmi
Siyah romanında Fransız realist ve natüralistlerinin et-
Gürpınar, Ahmet Mithat Efendi’nin roman anlayışından
IV
etkilenmiştir. Romanda olay akışını kesmek, çağdaşla-
kisinde kalmıştır. Eserde yabancı sözcük ve tamlama-
rına göre daha sade bir dille yazmak, sanatı toplum için

kullanmak bu iki ismin ortak taraflarıdır. Hüseyin Rahmi,
larla yüklü oldukça ağır bir dil tercih etmiştir.
Şık adlı romanında Ahmet Mithat Efendi ise Felatun
V
Bey ile Rakım Efendi romanında yanlış Batılılaşmayı
Bu parçada numaralanmış ifadelerin hangisinde ele almıştır. Ahmet Mithat Efendi ve Hüseyin Rahmi
bilgi yanlışı vardır? Gürpınar’ın tarih türünde eserleri yoktur.
A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap: E

Çözüm:
Türk romancılığı denince romanımızı Batı romanı se-
viyesine çıkaran ve Türk edebiyatının teknik bakımdan
güçlü ilk romanını yazan sanatçı Halit Ziya Uşaklıgil ge-
lir akla. Sanatçı, Servetifünun Dönemi’nde aydın çevre-
yi anlatmış olduğu Mai ve Siyah romanında döneminin
sosyal ortamına ışık tutmuştur. Eserlerinde realizm ve
natüralizm etkisinde kalmış olan yazar oldukça ağır bir
dil kullanmıştır.
Cevap: A

6. Aşağıdakilerden hangisi Servetifünun Dönemi ro-
mancılarının ortak özelliklerinden biri değildir?
A) Fransız realistlerden etkilenmişlerdir.
B) Eski sözcükler ile o güne kadar duyulmamış yeni
imge ve tamlamalar oluşturmuşlardır.
C) Dilde "halka doğru" ilkesini benimsemişlerdir.
D) Eserleri oluştururken "sanat için sanat" görüşüne
bağlı kalmışlardır.
5. · Ahmet Mithat Efendi
E) Romanlarda aşk, kötümserlik, kaçış üç ana konu
· Hüseyin Rahmi Gürpınar olarak işlenmiştir.
Aşağıdaki bilgilerden hangisi verilen sanatçıların
ortak yönü değildir?
Çözüm:
A) Romanlarında olay akışını keserek okuyucuyu bilgi-
Servetifünun Dönemi romanlarında realizm akımının
lendirmeye yönelik açıklamalara yer vermişlerdir.
etkileri görülür. Eski sözcükler ile yepyeni tamlamalar
B) Eserlerinde çağdaşlarına göre oldukça sade ve an- oluşturma ve uzun cümleler kurarak ağır bir dil kullan-
laşılır bir dil kullandıkları için çok okunmuşlardır. ma dönemin romanlarının tipik özelliğidir. Sanat için sa-
nat anlayışı ile yazılan eserlerde toplumdan uzak aşk,
C) "Toplum için sanat" görüşünü benimsedikleri için
kötümserlik, kaçış vb. bireysel konular işlenmiştir. Dil
sanatı halkı eğitmede bir araç olarak görmüşlerdir.
oldukça ağır olduğu için halka doğru ilkesi benimsen-
D) Batılılaşmayı yanlış anlayan alafranga züppe tipleri memiştir.
eleştirmişler ve bu romanlarında kahramanların düş-
tüğü gülünç durumları anlatmışlardır. Cevap: C

E) Tiyatro, roman, gezi, tarih, anı gibi farklı türlerde
eserlerini yazmışlardır.

320 321