Page 41 - Dört Dörtlük-AYT-Edebiyat

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1 TEST

Şiir Bilgisi
B

1. Aşağıdakilerden hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır? 4. (I) İslami Dönem Türk edebiyatından önce, Türk mille-
tinin yüzyıllar boyu kullandığı nazım şekli ve şiir ölçüsü
A) Türk şiirinde hece ölçüsü, aruz ölçüsü, serbest ölçü
vardı. (II) Bu zamana kadar Türkçe şiirler, dörtlükler
kullanılmıştır.
hâlinde ve hece sayısına dayanan millî bir nazım öl-
B) Dizelerdeki hece sayılarının denkliğine dayanan çüsüne göre söyleniyordu. (III) XI. yüzyıldan başlaya-
ölçü hece ölçüsüdür. rak İslam kültür ve edebiyatı, İran kültür ve edebiyatını
etkilediği gibi Türk edebiyatını da etkisi altına almaya
C) Hece ölçüsüyle yazılmış şiirlerde dizelerdeki durma
başladı. (IV) Bu dönemde, Türkçe şiirlerde İslam öncesi
yerlerine durak denir.
Türk edebiyatı nazım birimi olan dörtlük ve hece ölçü-
D) Türk şiirinde en eski devirlerden beri kullanılagelen
sü kullanılmaya devam edilmiştir. (V) Aynı dönemde
millî ölçü aruz ölçüsüdür.
İran’da uzun denemeler sonunda gelişip yerleşen beyit
E) Dizelerdeki hecelerin açık ve kapalılığına dayanan nazım birimi ve aruz ölçüsü de halk şiirinde yoğun bir
ölçü aruz ölçüsüdür. şekilde kullanılmaya başlanmıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
bilgi yanlışı yapılmıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

5. Şiirde dize sonlarındaki ses benzerlikleri uyak (kafiye)
2. Aşağıdakilerin hangisinde kafiye düzeni ile ilgili

yanlışlık yapılmıştır?
olarak adlandırılır. Redif dize sonlarındaki aynı görevli
A) Sarmal: abca
eklerin ve eş sesli sözcüklerin tekrar etmesidir. Dize
B) Örüşük: aba bcb I
C) Düz: aaaa(b) sonlarındaki tek ses benzerliği yarım uyak, iki ses
II
D) Mâni tipi: aaba
benzerliği tam uyak, üç ve üçten fazla sesin
E) Çapraz: abab III
benzerliği zengin uyaktır. Uyakların diziliş özelliğine
IV
uyak düzeni denir.
V
Bu cümlede uyak ile ilgili numaralanmış ifadelerden
hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

6. Şiirde ---- için dilin yarattığı musiki denilebilir. Şiiri oluş-
3. I. Asonans, dizelerde aynı ünlülerin ahenk sağlayacak turan kelimelerin okuyucuda anlamsal olduğu kadar
şekilde sıkça tekrarlanmasıdır.
sessel karşılıkları da bulunmaktadır. Güzelin peşinde
II. Aliterasyon, dizelerde aynı eklerin ahenk sağlaya- koşan şair için ne söylediği kadar nasıl söylediği de
cak şekilde sıkça tekrarlanmasıdır. önemli olduğundan şiirin temel yapı malzemesi olan
kelimelerin gerek tek başlarına gerekse bir bütün dâhi-
III. Nakarat, şiiri oluşturan bölümlerin her birinin sonun-
da aynen tekrarlanan dizelerdir. linde meydana getirdikleri sesin uyumu çok önemlidir.
IV. Şiirde ahengi sağlayan unsurlardan biri de bazı keli- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangi-
melerin ve kelime gruplarının tekrarlanmasıdır. si getirilmelidir?
V. Ses akışı, şiir okunurken seslerin içeriği yansıtılacak
şekilde vurgu ve tonlama yapılarak çıkarılmasıdır. A) tema
B) ahenk
Numaralanmış açıklamaların hangisinde bilgi yanlı-
şı yapılmıştır? C) anlam
D) ilham
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) kelime

39