Page 37 - Dört Dörtlük-AYT-Edebiyat

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Şiir Bilgisi TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

30. Mecazımürsel; bir sözün, benzetme amacı güdülmeden 31. Kalbim: Ebemkuşağı; günde bin kere
başka bir sözün yerine kullanılması sanatıdır. Senin için yeni baştan can kesilecek.

Ne güzel seni bulmak bütün yüzlerde
Aşağıdaki dizelerin hangisinde mecazımürsel sana-
tına yer verilmemiştir? Sonra seni kaybetmek hemen her yerde
A) Hep iki şömine yandı yüreğimde Bu dizelerde aşağıdaki edebî sanatlardan hangisi
yoktur?
Birinde ateşti diğerinde kül
B) Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! A) Tecahülüarif
Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal? B) Hüsnütalil
C) Ey sevgili sen bu ilden gideli C) Teşbihibeliğ
Yaprak döktü ağaçlar, coştu gökyüzü D) Mecazımürsel
D) Dünya hem kahr olur hem onu gömer E) Mübalağa
Yıldızlar kandildir semalar kemer
E) Koparıp öpmek için, basacağı toprağı Çözüm:
Bütün şehir bekliyor onu dizler üstünde. Benzeyen ve kendisine benzetilenle yapılan benzetme
türüne teşbihibeliğ (güzel benzetme, yalın teşbih) denir.
“Kalbim: Ebemkuşağı” ifadesinde benzetme yönü ve
Çözüm:
benzetme edatı kullanılmadığından teşbihibeliğ sana-
Mecazımürselde parça-bütün, neden-sonuç, özel-genel, tı yapılmıştır. Bir olayı gerçek nedeninin dışında daha
eser-sanatçı, iç-dış, yer-insan, soyut-somut, yön-uygar- güzel bir nedene bağlama sanatına hüsnütalil denir.
lık, araç-kullanıcı gibi anlam ilgileri bulunur. Ebemkuşağının (gökkuşağının) çıkmasının nedeni
sevgiliye bağlandığından hüsnütalil sanatı yapılmıştır.
A: Bu dizelerde şömine söylenip odun kastedilerek me-
Bir sözün, benzetme amacı güdülmeden başka bir sö-
cazımürsel sanatı yapılmıştır.
zün yerine kullanılmasına mecazımürsel sanatı denir.
B: Hilal sözüyle, bayrak kastedilerek mecazımürsel sa- Mecazımürselde parça-bütün, neden-sonuç, özel-genel,
natı yapılmıştır. eser-sanatçı, iç-dış, yer-insan, soyut-somut, yön-uygar-
lık, araç-kullanıcı gibi anlam ilgileri bulunur. “Ne güzel
C: Bu dizelerde ağaçların yapraklarını dökmesi ve gök- seni bulmak bütün yüzlerde” ifadesinde “yüz” insanın bir
yüzünün coşma nedeni sevgilinin ilden gitmesine bağ- parçası olup insan yerine kullanıldığından mecazımürsel
landığından hüsnütalil sanatı yapılmıştır.
sanatı vardır. Sözün gücünü ve etkisini artırmak ama-
D: Cihan sözüyle dünyadaki insanlar kastedilerek me- cıyla bir durum, olay ya da varlığın olduğundan büyük
cazımürsel sanatı yapılmıştır. veya küçük, çok ya da az gösterilerek anlatılması sana-
tına mübalağa (abartma) denir. Ebemkuşağının günde
E: Şehir sözüyle şehirdeki insanlar kastedilerek mecazı-
bin kere çıkması mübalağa sanatıdır. Tecahülüarif sa-
mürsel sanatı yapılmıştır.
natına bu dizelerde yer verilmemiştir.
Cevap: C
Cevap: A

35