Page 34 - Dört Dörtlük-AYT-Edebiyat

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Şiir Bilgisi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

20. I. Redif, dize sonlarında aynı görevli eklerin ya da aynı 22. Yeşil pencerenden bir gül at bana,
anlamlı sözcüklerin tekrar edilmesidir.
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
II. Yarım uyak, mısra sonundaki tek ses benzerliğidir.
Geldim işte mevsim gibi kapına
III. Cinaslı uyak, anlamdaş sözcüklerin tekrar edilmesi-
dir. Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.
IV. Zengin uyak, mısra sonundaki üç ve daha fazla se- Bu dizelerde aşağıdaki uyak türlerinden hangisi
sin benzerliğidir. kullanılmıştır?
V. Tunç uyak, dize sonundaki bir kelimenin başka bir
dize sonundaki bir kelime içinde yer almasıdır. A) Yarım uyak
B) Tam uyak
Numaralanmış açıklamaların hangisinde bilgi yanlı-
şı yapılmıştır? C) Zengin uyak
D) Tunç uyak
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Cinaslı uyak

Çözüm:
Çözüm:
Cinaslı uyak; sesteş (eş sesli) sözcüklerin tekrar edil-
mesidir. Bu dizelerde “bana / kapına” sözcüklerinde “-a” yönel-
me eki olduğundan redif, “-n” yarım uyaktır.
Cevap: C
Cevap: A

23. Ritim, şiiri nesirden ayıran en önemli özelliklerindendir.
Ritim aslında müziğin ana unsurudur. Çocukluğun do-
21. Satirik şiir; toplumun veya kişilerin beğenilmeyen yönlerini
ğasında ritim vardır. Çocuk ritim ile büyür. Şarkılarda,
I
ninnilerde ve tekerlemelerde ritim çok açık gözlenir.
açık ya da kapalı bir şekilde eleştiren, onların gülünç yön-
Şiirin de kendine özgü bir ritmi vardır ve ritim çocukların

en çok aradığı ve sevdiği özelliktir. Şiirde sesi nasıl kul-
leriyle alan eden şiirlere denir. Bu şiire divan edebiyatın-
landığımız, hangi kelimeyi veya heceyi vurguladığımız,

nasıl bir ses tonu ile okuduğumuz, uzun-kısa, kalın-ince
da yergi, halk edebiyatında taşlama, günümüzde hiciv adı
ses özelliklerini nasıl kullandığımız, nasıl bir hece öl-
II III IV
çüsü seçtiğimiz ve ses benzerliğini nasıl sağladığımız
verilir. Didaktik şiir; bir düşünceyi aktarmak veya belli bir şiirin ritmine yöneliktir.
V Bu parçaya göre şiiri nesirden ayıran asıl özellik
konuda öğüt, bilgi, ders vermek amacıyla öğretici nitelikte aşağıdakilerin hangisidir?

yazılan şiir türüdür. A) Uyak
B) Tema
Bu parçadaki bilgi yanlışının giderilebilmesi için
numaralanmış terimlerden hangileri yer değiştirme- C) Vurgu ve tonlama
lidir?
D) Ahenk
A) I ve V B) II ve III C) II ve IV E) Ölçü
D) III ve IV E) IV ve V
Çözüm:
Parçada uyak, ölçü, vurgu ve tonlamadan söz edilmek-
Çözüm:
tedir. Soruda asıl vurgu istenmektedir. Bütün bu özel-
Satirik şiire divan edebiyatında hiciv, günümüzde yergi likleri kapsayan sözcük ahenktir.
adı verilir.
Cevap: D
Cevap: C

32 33