Page 34 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Şiir Bilgisi ÇÖZÜMLÜ SORULAR

27. Yağmurlu bir günde doğdum anamdan Çözüm:
Gökler ağlıyormuş ben doğdum diye A: bin atlı (benzeyen), çocuklar (kendisine benzetilen),
şendik (benzetme yönü), gibi (benzetme edatı) teşbih
Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangisine sanatı vardır.
yer verilmiştir?
B: Tanbûri Cemil Bey’in şarkıları çalmaktadır. Sanatçı -
A) Mübalağa eser ilişkisi bakımından mecazımürsel sanatı vardır.
B) Hüsnütalil
C: “yıldız, gece, dünya” ve “çiçek, ağaç, koku” birbirini
C) Tecahülüarif hatırlatan sözcüklerdir. Tenasüp sanatı vardır.
D) Tariz
D: Bu dizelerde konuşma vardır ancak konuşan şiir
E) Tezat söyleyicisi ve karşısındaki kişidir. İnsan dışında bir var-
lık konuşturulmadığından intak sanatı yoktur.

E: “Alet işler, el övünür” bir atasözüdür. Dizelerde ata-
Çözüm:
sözüne yer verildiğinden irsalimesel sanatı vardır.
Bir olayı gerçek nedeninin dışında daha güzel bir ne-
dene bağlama sanatına hüsnütalil denir. Göklerin ağ- Cevap: D
laması yağmur anlamındadır. Göklerin ağlamasıyla
kişileştirme sanatı yapılmıştır ancak seçeneklerde kişi-
leştirme sanatı yoktur. Bu dizelerde yağmurun yağma 29. Aşağıdakilerin hangisinde açık istiare sanatı yok-
nedeni şairin doğuşuna bağlandığından hüsnütalil sa- tur?
natı yapılmıştır. A) Karadutum, çatal karam, çingenem
Cevap: B Nar tanem, nur tanem, bir tanem

B) Bir med zamânı, gökyüzü kurşunla örtülü,
Gördüm deniz dedikleri bin başlı ejderi;
C) Can kafeste durmaz uçar
Dünya bir han, konan göçer
D) Havada bir dost eli okşuyor derimizi;
Boynu bükük adalar tanıyor sanki bizi…
28. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen E) Yaslı gelin gibi mahzun mu bilmem,
edebî sanat yoktur?
Yüce dağ başında siyah tül vardır.
A) Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
Çözüm:
(Teşbih)
B) Zihnim bu şehirden, bu devirden çok uzakta, Açık istiare, benzetme ögelerinden benzeyenin belirtil-
meyip kendisine benzetilenin belirtilmesi sanatına de-
Tanbûri Cemil Bey çalıyor eski plâkta.
nir.
(Mecazımürsel)
A: Benzeyen: sevgili (belirtilmemiş) Kendisine benzeti-
C) Deli eder insanı bu dünya
len: karadutum, çatal karam, çingenem (belirtilmiş)
Bu gece, bu yıldızlar, bu koku
B: Benzeyen: bulut (belirtilmemiş) Kendisine benzeti-
Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaçlar len: kurşun (belirtilmiş)
(Tenasüp)
C: Benzeyen: can (belirtilmiş) Kendisine benzetilen:
D) Dedim dilber yanakların kızarmış kuş (belirtilmemiş)
Dedi çiçek taktım gül yarasıdır
D: Benzeyen: rüzgâr (belirtilmemiş) Kendisine benzeti-
(İntak) len: bir dost eli (belirtilmiş)
E) Alet işler, el övünür
E: Benzeyen: bulut (belirtilmemiş) Kendisine benzeti-
Derler, her söze kanmayın len: siyah tül (belirtilmiş)
(İrsalimesel)
Cevap: C

34 35