Page 441 - 3 ADIM AYT TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Öğretici Metinler TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI

95. (I) Söylevler ulusal ve toplumsal hemen her konuda dü- Çözüm:
zenlenebilir, konuları çoğunlukla millî ve toplumsaldır.
Verilen metin, Hz. Muhammet’in Veda Hutbesi’nden
(II) Söylevler, konusuna göre hukuki, siyasi, törensel,
alınmıştır. Metinde insanlara doğru davranışları sergi-
askerî, dinî ve akademik olmak üzere çeşitlere ayrılır.
lemeleri öğütlenmiştir. Bunun için de insanların Allah’ın
(III) Siyasi kimlik taşıyan kişilerin ulusal mecliste, kapalı
hükümlerini her şeyin üstünde tutmaları gerektiği vur-
mekânlarda ya da açık alanlarda yaptıkları konuşma-
gulanmaktadır. Peygamberlerin ve din âlimlerinin birey-
lar hukuki söylevler içindedir. (IV) Komutanların askere
sel ve toplumsal sorunları dinî açıdan yorumladıkları
cesaret ve moral vermek için yaptıkları konuşmalara
konuşmalara dinî söylev adı verilir.
askerî söylev denir. (IV) Din adamlarının bireysel ve
toplumsal sorunları dinî açıdan yorumladıkları konuş- Cevap: C
malara ise dinî söylev adı verilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
bir bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Çözüm:
Parçada aktarılan I, II, IV ve V numaralı yargılar doğ-
rudur. III numaralı yargı ise yanlıştır çünkü siyasi kimlik
taşıyan kişilerin ulusal mecliste, kapalı mekânlarda ya 97. Atinalılar! Önce bana yönelmiş olan daha eski suçlama-
da açık alanlarda yaptıkları konuşmalar siyasi söylevler lara ve beni çok daha eskiden beri suçlayanlara cevap
olarak adlandırılır. vermek isterim, bundan sonra daha yenilerine cevap
vereceğim. Çünkü Atinalılar, yıllardan beri haksız yere
Cevap: C
beni size karşı suçlayıp duran birçok kimseler olmuş-
tur; Anytos ile arkadaşları benim için daha az tehlikeli
olmamakla beraber, ben bunlardan daha çok korka-
rım. Evet, yargıçlarım, bunlar daha tehlikelidirler çünkü
bunlar birçoğunuzu ta çocukluğunuzdan beri yalanlarla
kandırarak güya göklerde olup bitenlerle uğraşan, yerin
altında neler geçtiğini araştıran, yanlışı doğru gibi gös-
termeyi beceren, Sokrates adlı bir bilgin olduğuna sizi
inandırmışlardır. Beni suçlayanlar içinde en çok kork-
96. Ey insanlar! Rabb’iniz birdir. Babanız da birdir, hepiniz tuklarım, işte bu masalı yayanlardır.
Adem'in çocuklarısınız, Adem ise topraktandır. Arap’ın
Bu parça aşağıdakilerden hangisine örnek gösteri-
Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üzerine üs-
lebilir?
tünlüğü olmadığı gibi; kırmızı tenlinin siyah üzerine,
siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlüğü yoktur. A) Askerî söylev
Üstünlük ancak takvada, Allah'tan korkmaktadır. Allah
B) Siyasi söylev
yanında en kıymetli olanınız ondan en çok korkanı-
nızdır. Azası kesik siyahi bir köle başınıza amir olarak C) Dinî söylev
tayin edilse, sizi Allah'ın kitabı ile idare ederse onu din- D) Akademik söylev
leyiniz ve itaat ediniz. Kimse kendi suçundan başkası E) Hukuki söylev
ile suçlanamaz. Baba, oğlunun suçu üzerine, oğlu da
babasının suçu üzerine suçlanamaz.

Bu parça aşağıdakilerden hangisine örnek gösteri- Çözüm:
lebilir? Verilen metinde Sokrates, üzerine atılı suçlara cevap
vermek üzere yargıçların ve Atinalıların önünde kendi-
A) Askerî söylev
sini savunan bir konuşma yapmaktadır. Mahkemelerde
B) Siyasi söylev hak ve hukuk konularında yapılan konuşmalar, savcıla-
C) Dinî söylev rın iddianameleri, avukatların ve sanıkların savunmaları
hukuki söylev içine girmektedir.
D) Akademik söylev
Cevap: D
E) Hukuki söylev

441
441