Page 98 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - AYT TDE
P. 98

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI                      Divan Şiiri                       ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        5.   14. yy.da yaşamış olan ---- aynı zamanda iyi bir tıp bilginidir.   Çözüm:
            Çelebi  Mehmet’i  Ankara’da  tedavi  etmiş,  padişah  da
                                                               Dizelerde  bahar  mevsiminde  doğada  meydana  ge-
            bunun  üzerine  Tokuzlu  köyünü  kendisine  tımar  olarak
                                                               len  değişim  anlatılmıştır.  Dize  sonlarındaki  ‘’âr’’  sesi
            vermiştir.  Ancak  köylülerin  kendisini  köyde  istemeyip
                                                               ile  zengin  kafiye  oluşturulmuştur.  Birinci  beyitte  Hz.
            tartaklamaları üzerine ---- adlı eserini yazmıştır. Divan
                                                               İsa’nın  ölüleri  diriltme  mucizesine  telmih  yapılmıştır.
            şiirinin kurallarını derli toplu kullanan ilk divan şairidir.
                                                               Kasidelerde giriş bölümünde övgüye geçmeden önce
            Bu  parçada  boş  bırakılan  yerlere  aşağıdakilerden   bir doğa olayı betimlenebilir. Burada da bahar mevsimi
            hangileri gelmelidir?                              betimlenmiştir. Bu nedenle bir kasidenin giriş bölümün-
                                                               den alınmış beyitlerden oluşmuştur. Şiir divan edebiyatı
            A)  Şeyhî - Harnâme                                geleneği ile oluştuğu için şiirde aruz vezni kullanılmıştır.
            B)  Fuzûlî - Şikâyetname                                                              Cevap: C
            C)  Şeyh Galip - Hüsnü Aşk
            D)  Mercimek Ahmet - Kâbûsnâme
            E)  Nâbî - Hayriye


            Çözüm:
            Şeyh Galip, 18. yüzyılda yaşamış, divan şiirinin son bü-
            yük temsilcisidir. Eseri Hüsnü Aşk alegorik bir aşk hikâ-
            yesidir.  Fuzûlî,  16.  yüzyılda  yaşamıştır.  Şikâyetname
            onun  mektup  şeklinde  yazdığı  eseridir.  Mercimek
            Ahmet,  eserini  mensur  şekilde  kaleme  almıştır.  Eseri
            döneminin sade nesir örneklerindendir. Nâbî 17. yüz-
            yılda yaşamıştır ve didaktik tarzda yazdığı eserleri ile
            tanınır. Parçada sözü edilen şair Şeyhî ve onun eseri
            Harnâme’dir.                                   7.   Nedîm’in şiirleri, yaşadıklarının, gördüklerinin, hissettik-
                                                               lerinin edebî metinlere birer iz düşümüdür sanki. Zira
                                               Cevap: A
                                                               o, yaşadığı şehrin yani Lale Devri İstanbul’unun doğal
                                                               güzelliklerini, buradaki mekânları, mimari eserleri, şeh-
                                                               rin  hareketli  ve  renkli  sosyal  yaşamını,  geleneklerini
                                                               ve yaşadığı yerdeki dil özelliklerini, halk söyleyişlerini
                                                               şiirinde ustaca kullanmayı bilmiştir. Klasik Türk şiirine
                                                               İstanbul Türkçesinin incelik ve yalınlığını getiren, halk
                                                               söyleyişlerine, seviyeli bir argoya, deyim ve atasözle-
                                                               rine başvuran şair, Lale Devri’nin edebî zevkine uygun
        6.   Rûh-bahş oldı Mesîhâ sıfat enfâs-ı bahâr          bir anlatım tarzı oluşturmuştur.
            Açdılar dîdelerin hâb-ı ademden ezhâr
                                                               Bu parçada vurgulanan akım aşağıdakilerden han-
                                                               gisidir?
            Tâze cân buldı cihân irdi nebâtâta hayât
                                                               A)  Sebkihindi
            Ellerinde harekât eyleseler serv ü çenâr
                                                               B)  Mahallîleşme
                                                               C)  Millîleşme
            Döşedi yine çemen nat’-ı zümürrüdfâmın
                                                               D)  Türkçülük
                Sîm-i hâm olmış iken ferş-i harîm-i gül-zâr
                                                               E)  Hikemi tarz
            Bu dizelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
            A)  Bahar mevsiminde doğanın canlanışı betimlenmiştir.
                                                               Çözümü:
            B)  Zengin kafiye kullanılmıştır.
                                                               Gelenek  ve  görenekleri,  halk  söyleyişlerini,  İstanbul
            C)  14’lü hece ölçüsü kullanılmıştır.
                                                               Türkçesinin  inceliğini  ve  yalınlığını  ortaya  koyan
            D)  Bir kasidenin nesip bölümünden alınmıştır.     Nedim’in öncüsü olduğu akım, mahallîleşme akımıdır.
            E)  Birinci beyitte telmih sanatı vardır.
                                                                                                  Cevap B


                                                       96                                                                                                             97
   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103