Page 31 - Dört Dörtlük TYT Biyoloji

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Karbonhidratlar - Lipitler - Proteinler BİYOLOJİ

9. Yağ asitleri doymuş ve doymamış yağ asitleri olarak ikiye ay- 11. Çok sayıda amino asit, dehidrasyon tepkimesi ile bir araya
rılır. Doymuş yağ asidi içeren yağlar oda sıcaklığında katı, gelerek polipeptitleri oluşturur. Sentezlenen polipeptitler çe-
doymamış yağ asitleri içeren yağlar ise oda sıcaklığında sıvı- şitli katlanmalar yaparak özgül üç boyutlu yapı kazanır.
dır.
Buna göre özgül üç boyutlu yapı kazanmış bir ya da bir-
Doymuş ve doymamış yağ asitleri ile ilgili, den fazla polipeptitin bir araya gelmesiyle,
I. gliserol ile ester bağları kurma I. tripeptit
II. trigliseritlerin yapısına katılma II. protein

III. karbon atomları arasında çift bağ bulundurma III. dipeptit
özelliklerinden hangileri ortaktır? moleküllerinden hangileri oluşur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm:
Çözüm:
Özgül üç boyutlu yapı kazanmış bir ya da birden fazla po-
Trigliseritlerin sentezi sırasında bir molekül gliserol ve üç
lipeptitin bir araya gelmesiyle protein molekülleri oluşur. Bu
molekül yağ asidi, esterleşme tepkimesi ile birleşir. Tepkime
nedenle cevap II. öncülün yer aldığı B seçeneğidir.
sırasında gliserol ile yağ asitleri arasında üç adet ester bağı
kurulur ve üç molekül su açığa çıkar. Trigliseritlerin yapısına Cevap: B
katılan yağ asitleri, doymuş ve doymamış yağ asitleri olarak
iki gruba ayrılır. Doymuş yağ asitlerinde karbon atomları ara-
sındaki tüm bağlar tektir. Doymamış yağ asitlerinde ise kar-
bon atomları arasında çift bağ bulunur. Bu nedenle cevap I ve
II. öncüllerin yer aldığı C seçeneğidir.

Cevap: C

12. Uygun olmayan sıcaklık, pH, basınç değerleri ve yoğun tuz
10. Fosfolipitlerle ilgili,
çözeltisi proteinlerin üç boyutlu özgün yapısını bozabilir.
I. Gliserole bağlı iki yağ asidi ve bir fosfat grubundan oluşan
Proteinlerin üç boyutlu yapısının bozulması aşağıdaki-
lipit çeşididir.
lerden hangisiyle tanımlanır?
II. Hücre zarının yapısına katılır.
A) Denatürasyon
III. Bitki ve hayvan hücrelerindeki lipitlerin depo şeklidir.
B) Renatürasyon
ifadelerinden hangileri yanlıştır?
C) Peptitleşme
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Esterleşme
D) I ve III E) II ve III
E) Dehidrasyon
Çözüm: Çözüm:
Fosfolipitler nötral yağlardan farklı olarak 2 yağ asidi, 1 fos- Yüksek ve düşük sıcaklık, kuvvetli asit ve bazlar, yoğun
forik asit, 1 gliserol molekülünden oluşur. Fosfolipitler hücre tuz, yüksek basınç, radyasyon gibi etkenler proteinlerin
zarının yapısına katılarak hücre zarının iki tabakalı bir yapıya yapısını bozar. Bu olay denatürasyon olarak adlandırılır.
sahip olmasını sağlar. Bitki ve hayvan hücrelerindeki lipitlerin Denatürasyonda amino asitler arasındaki peptit bağları koru-
depo şekli fosfolipit değil nötral yağlar (trigliseritler) şeklinde- nur, proteinin üç boyutlu yapısı bozulur ve fonksiyon gerçek-
dir. Bu nedenle cevap III. öncülün yer aldığı C seçeneğidir. leştiremez.

Cevap: C Cevap: A

30 31