Page 10 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Coğrafya Bilimi, Doğa ve İnsan ÇÖZÜMLÜ SORULAR

3. Aşağıdaki şemada numaralandırılarak dört temel doğal 4. Doğa ve insan karşılıklı olarak birbirini etkilemektedir.
ortam ve bu ortamlarda yer alan doğal unsurlar göste-
rilmiştir. Buna göre;
I. yeraltı kaynaklarının ham madde olarak kullanılması,
II. ormanlık alanların tarım alanına dönüştürülmesi,
III. soğuk iklim özelliklerine sahip alanlarda insanların
kalın kıyafetler tercih etmesi,
IV. akarsu boylarında kurulan şehirlerde akarsu ulaşı-
mının gelişmesi
durumlarından hangileri insanın doğaya etkisine
örnek gösterilebilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
Bu şemada numaralandırılarak gösterilen doğal or-
D) II ve IV E) III ve IV
tamlar aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
I II III IV
A) Hidrosfer Atmosfer Biyosfer Litosfer Çözüm:
B) Hidrosfer Litosfer Atmosfer Biyosfer
I numaralı öncülde; yeraltı kaynaklarının ham madde
C) Litosfer Biyosfer Hidrosfer Atmosfer olarak kullanılması, insanın doğaya etkisidir. Çünkü in-
D) Biyosfer Hidrosfer Litosfer Atmosfer sanlar madenler ve enerji kaynaklarını ihtiyaçları doğ-
E) Atmosfer Hidrosfer Litosfer Biyosfer rultusunda yeraltından çıkarıp, işleyerek kullanırken
doğal çevreye ciddi anlamda zarar verirler. Bu olum-
suz tablo içerisinde hava, su ve gürültü kirliliği, trafik
Çözüm: yoğunluğu, toprak erozyonu, patlatmadan ve hava
şoklarından doğan sarsıntılar, katı atıkların oluşumu ve
Doğal ortamlar birbirinden bağımsız değil birbiriyle içi-
çedir. Bu durum şekilde de gösterilmiştir. depolanması gibi çevresel sorunlar dikkat çekmektedir.
II numaralı öncülde; ormanlık alanların tarım alanı-
I numaralı alanda yer alan hava, atmosferin unsurudur.
na dönüştürülmesi, insanın doğaya etkisine örnektir.
Atmosfer aynı zamanda hava küre olarak da ifade edil-
Ormanların tarım alanına dönüştürülmesi sonucunda;
mektedir.
biyolojik çeşitliliğin azalması, erozyonun artması, su
II numaralı alanda yer alan su, hidrosferin bir unsuru- döngüsünün zarar görmesi, yeryüzünün oksijen kayna-
dur. Hidrosfer aynı zamanda su küre olarak da ifade ğının azalması ve doğal güzelliklerin yitirilmesi gibi pek
edilmektedir. çok sorun yaşanmaktadır.

III numaralı alanda yer alan kayaç, litosferin unsurudur. III numaralı öncülde; soğuk iklim özelliklerine sahip
Litosfer aynı zamanda taş küre olarak da ifade edilmek- alanlarda insanların kalın kıyafetler tercih etmesi, do-
tedir. ğal ortamın insan üzerindeki etkisidir. İnsanlar soğuk-
tan korunmak için zorunlu olarak kalın kıyafetler tercih
IV numaralı alanda ise bütün doğal ortamlarda bulunan
ederler.
biyosfer yani canlılar küresi yer almaktadır. Bu durum-
da sorunun doğru cevabı; Atmosfer, Hidrosfer, Litosfer IV numaralı öncülde; akarsu boylarında kurulan şehir-
ve Biyosfer sıralamasının yer aldığı E seçeneğidir. lerde akarsu ulaşımının gelişmesi, doğal ortamın insan
faaliyetleri üzerindeki etkisidir. Nil ve Ren nehirleri gibi
Cevap: E
ulaşıma elverişli akarsuların bu özelliğinden dolayı in-
sanlar ilk çağlardan bu yana akarsulardan taşımacılıkta
faydalanmışlardır.

İnsanın doğaya etkisine örnek I ve II numaralı öncüller
olduğundan sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.

Cevap: A

10 11