Page 141 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya
P. 141

COĞRAFYA                                         ÇÖZÜMLÜ
                                     Dünya’nın Tektonik Oluşumu ve İç Kuvvetler Tektonik Oluşumu ve İç Kuvvetler  SORULAR
                                     Dünya’nın


        1.   Aşağıdaki  haritada  yer  kabuğunu  oluşturan  levhalar,   Çözüm:
            levhaların  hareket  yönleri  ve  bazı  levha  sınırlarındaki
                                                               I numaralı yerde okyanusal-kıtasal levha sınırını gös-
            hareket şekilleri gösterilmiştir.
                                                               termektedir. Okyanusal levha kıtasal bir levhanın altına
                                                               daldığı zaman, yükselen magmanın ürünü olarak kıta
                                                               üzerinde bileşimli volkanik bir sıradağ oluşturur. L gör-
                                                               seli durumu vermektedir.
                                                               II  numaralı  yerde  iki  okyanusal  levhanın  ayrılması
                                                               (Uzaklaşması)  göstermektedir.  Okyanus  tabanlarında
                                                               birbirlerinden uzaklaşan levhaların arasından, derinden
                                                               gelen magma çıkarak burada oluşan boşluğu doldurur
                                                               ve soğuyarak katılaşır. K görseli durumu vermektedir.
                                                               III numaralı yerde kıtasal-kıtasal levha sınırını göster-
                                                               mektedir.  Kıtasal iki levha çarpışırken, yeni ve daha
                                                               büyük bir kıtanın iç kısmında bir sıradağ oluşturduğunu
                                                               M görseli durumu vermektedir.
                                                               IV  numaralı  yerde  yer  okyanusal-okyanusal  levha  sı-
                                                               nırını göstermektedir. Bir okyanusal levhanın diğerinin
                                                               altına daldığı yerlerde bir okyanus çukuru oluşur. Dalan
                                                               levhanın yarattığı magma yükselerek dalmayan levha-
                                                               nın üzerinde volkanik bir ada yayı oluşturur. N görseli
                                                               durumu vermektedir.
                                                               Bu durumda cevap  I-L, II-K, III-M ve IV-N şeklinde ola-
            Levhaların  hareket  yönlerinin  şekillerin  haritada   caktır. Sorunun doğru cevabı B seçeneğidir..
            numaralandırılmış alanlarla eşleştirilmesi aşağıda-
                                                                                                  Cevap:B
            kilerden hangisinde doğru verilmiştir?
                I      II     III    IV
            A)  K      L      M      N
                                                           2.   . Yerküre hacminin %84’ünü oluşturur.
            B)  L      K      M      N
                                                               . Tektonik olayların enerji kaynağıdır.
            C)  M      K      L      N
                                                               . Üst kısmında konveksiyonel akımlar oluşmaktadır.
            D)  L      M      N      K
                                                               Yukarıda özellikleri  verilen yerküre katmanı aşağı-
            E)  N      M      L      K
                                                               dakilerden hangisidir?
                                                               A) Sial                   B) Sima                C) Manto
                                                                         D) İç çekirdek    E) Dış çekirdek


                                                               Çözüm:
                                                               Soruda özellikleri açıklanan katman mantodur. Manto
                                                               Yer kabuğunun altından başlayıp yaklaşık 2900 km de-
                                                               rinliğe kadar uzanır. Dünya'nın toplam hacminin yakla-
                                                               şık %84'lük kısmını oluşturur. Bileşiminde magnezyum
                                                               ve  demir  elementleri  daha  fazladır.  Yer  kabuğunda
                                                               meydana gelen tektonik kökenli olayların kaynağıdır.
                                                               Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.
                                                                                                 Cevap: C






                                                       139
   136   137   138   139   140   141   142   143   144   145   146