Page 145 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT COĞRAFYA

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Dünya’nın Tektonik Oluşumu ve İç Kuvvetler COĞRAFYA

12. Aşağıdaki haritada bazı yerler numaralandırılarak gös- 13. Türkiye’nin tektonik yapısı ile ilgili olarak derslerindeki
terilmiştir. sunumda kullanmak üzere bilgi kartları hazırlayan bir
grup öğrenci şu bilgileri derlemiştir:

I. Egeid kara parçasının çökmesi sonucu bugünkü
Ege Denizi’nin bulunduğu alan sular altında kalmış-
tır.
II. Doğu Anadolu çevresinde kırıklı dağ sistemleri gö-
rülmektedir ve bu dağlar genellikle kuzey-güney
doğrultusunda uzanmaktadır.
III. Orta Anadolu’nun Üçüncü Jeolojik Zaman’da bütün
hâlinde yükselmesi bu alanda yüksek düzlüklerin
Bu yerlerden hangisinde deprem riski daha düşük- fazla olmasında etkili olmuştur.
tür? IV. Doğu Karadeniz çevresinde kırıklı dağlar, grabenler
ve volkan konileri bulunmaktadır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
Bu bilgilerden hangileri doğrudur?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
Çözüm: D) I ve IV E) III ve IV
Anadolu'nun sıkışması sonucu oluşan üç önemli fay
hattı bulunmaktadır. Bunlardan ilki, batıda Saros
Körfezi'nden başlayıp doğuda Van’a kadar uzanan Çözüm:
Kuzey Anadolu Fay Hattı’dır (KAF). İkincisi, Hatay’dan Ülkemizdeki en etkili orojenik hareket, Alp Orojenezi
Van’ın doğusuna kadar bir yay çizerek KAF ile birle- Dönemi'nde meydana gelmiştir. Bu dağ oluşum döne-
şen Doğu Anadolu Fay Hattı’dır (DAF). Üçüncüsü ise mi, II. Jeolojik Zaman'da başlayıp III. Jeolojik Zaman'ın
ülkenin batısındaki çöküntü alanlarını kapsayan Batı sonlarına kadar devam etmiştir. Alp Orojenezi,
Anadolu Fay Hattı’dır (BAF). Lavrasya ve Gondvana kıtalarının sıkıştırması sonucu

Haritaya baktığımızda II, III ve IV numaralı yerler KAF Tetis Denizi'nde biriken tortulların su yüzeyine çıkma-
üzerinde, I numaralı yerin BAF üzerinde yer aldığı görü- sıyla başlamıştır. Bunun sonucunda tortullar kıvrılarak
lür. Bu durumda aktif fay hatları dışında kalan V numa- Kuzey Anadolu Dağları ve Toroslar, Doğu Anadolu
ralı yer deprem riskinin daha düşük olduğu yer olacak- Dağları oluşmuştur. Gerilmeye maruz kalan Batı
tır. Sorunun doğru cevabı E seçeneğidir. Anadolu'da ise sert tabakaların kırılmasıyla kırık dağla-
rı, çöken alanlarda ise çöküntü ovaları oluşmuştur.
Cevap: E
Bu durumda II ve IV numaralı öncüllerde verilen Doğu
Anadolu ve Doğu Karadeniz’de kırıklı dağların bulun-
duğu bilgisi yanlış olacaktır. I ve III numaralı öncüllerde
verilen bilgiler doğru olduğundan sorunun doğru cevabı
B seçeneği olacaktır.
Cevap: B

143