Page 32 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya
P. 32

COĞRAFYA                           Dünya’nın Şekli ve Hareketleri             ÇÖZÜMLÜ SORULAR



        12.  •  Kutup noktalarındaki yer çekimi Ekvator’daki bir yere   13.  Aşağıdaki haritada beş yer numaralandırılarak gösteril-
              göre daha fazladır.                              miştir.
            •  Güneş’in  ufuk  düzlemindeki  konumuna  göre  yerel
              saat farkları oluşur.
            •  Ekvator ve çevresine güneş ışınları yıl boyunca dik
              açı ile gelmektedir.
            •  Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl boyunca değiş-
              mektedir.
                  Belirtilen olaylar aşağıdaki nedenler ile eşleştirildiği
            zaman hangisi dışarıda kalır?
            A)  Dünya’nın geoit şekli
                                                               Haritada numaralandırılarak gösterilen yerlerle ilgili
            B)  Dünya yörüngesinin elips şekli
                                                               aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
            C)  Dünya’nın günlük hareketi
                                                               A)  I numaralı yerde yerçekimi daha fazladır.
            D)  Dünya’nın küresel şekli
                                                               B)  II  numaralı  yerde  21  Haziran,  gölge  boyunun  yıl
            E)  Dünya’nın eksen eğikliği                          içinde en kısa olduğu gündür.

                                                               C)  III numaralı yerde yaz mevsimi yaşanırken IV nu-
            Çözüm:                                                maralı alanda kış mevsimi yaşanır.
               • Kutup noktalarındaki yer çekiminin  Ekvator’daki bir   D)  IV numaralı yerdeki paralelin boyu I numaralı yere
               yere göre daha fazla olması Dünya’nın geoit şekli   göre daha uzundur.
               ile ilgilidir.
                                                               E)  V numaralı yerde Güneş, diğer yerlere göre daha
               • Güneş’in  ufuk  düzlemindeki  konumuna  göre  yerel   erken doğmaktadır.
               saat farkları oluşması Dünya’nın günlük hareketi ile
               ilgilidir.                                      Çözüm:
               • Ekvator ve çevresine güneş ışınlarının  yıl boyunca   A seçeneğinde yer alan, I numaralı yerde, yerçekimi di-
               dik ve dike yakın  açı ile gelmesi Dünya’nın küresel   ğer yerlere göre daha fazladır, bilgisi yanlıştır. Çünkü IV
               şekli ile ilgilidir.                            numaralı yer kutba en yakın yer olduğundan yerçekimi
                                                               burada diğer yerlere göre daha fazladır.
               • Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı yıl boyunca değiş-
               mesi, Dünya yörüngesinin elips şekli ile ilgilidir.  B seçeneğinde yer alan, II numaralı yerde 21 Haziran,
                                                               gölge boyunun yıl içinde en kısa olduğu gündür, bilgi-
            Belirtilen  olaylar  aşağıdaki  nedenler  ile  eşleştirildiği   si yanlıştır. Çünkü 21 Haziran, Yengeç Dönencesi ve
            zaman  Dünya’nın  eksen  eğikliği  dışarıda  kaldığından   bu dönencenin kuzeyindeki yerlerde gölge boyunun en
            sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.                kısa olduğu gündür. II numaralı yer, bu alanlarda bulun-
                                                               madığından B seçeneği söylenemez.
                                               Cevap: E
                                                               C seçeneğinde yer alan, III numaralı yerde yaz mevsi-
                                                               mi yaşanırken IV numaralı yerde kış mevsimi yaşanır,
                                                               bilgisi de yanlıştır. III ve IV numaralı yerlerin her ikisi de
                                                               Kuzey  Yarım  Küre’de  bulunduğundan  buralarda  aynı
                                                               zamanda aynı mevsim yaşanır.
                                                               D seçeneğinde yer alan, IV numaralı yerdeki paralelin
                                                               boyu I numaralı yere göre daha uzundur, bilgisi yanlış-
                                                               tır. Çünkü IV numaralı yer, I numaralı yere göre kutup-
                                                               lara daha yakın olduğundan burada bulunan paralelin
                                                               boyu da I numaralı yerdeki paralele göre daha kısa olur.
                                                               E seçeneğinde yer alan, V numaralı yerde Güneş, diğer
                                                               yerlere göre daha erken doğmaktadır, bilgisi doğrudur.
                                                               Çünkü  Dünya  batıdan  doğuya  doğru  döndüğünden
                                                               doğu taraflarda Güneş daha erken doğar ve erken ba-
                                                               tar,  ayrıca yerel saat daima doğu taraflarda ileri olur.
                                                               V numaralı yer haritada en doğuda yer aldığından diğer
                                                               yerlere  göre  Güneş  daha  erken  doğmaktadır.  Bu  du-
                                                               rumda, sorunun doğru cevabı E seçeneğidir.

                                                                                                 Cevap: E


                                                       30                                                                                                             31
   27   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37