Page 28 - Dört Dörtlük TYT Coğrafya

COĞRAFYA Dünya’nın Şekli ve Hareketleri ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Coğrafi koordinatları verilen bir bölgede çeşitli yönlerde Çözüm:
hareket eden uçakların gidiş güzergâhları aşağıda gös-
I numaralı öncülde, gölge boyunun kutup noktalarına
terilmiştir.
gidildikçe uzama sı, Dünya’nın küresel şekliyle ilgilidir.
Bu duruma bağlı olarak Güneş ışınları Ekvator ve çev-
resine dik ve dike yakın açılarla düşerken kutuplara gi-
dildikçe düşme açıları daralır. Güneş ışınları ne kadar
dar açıyla düşerse gölge boyu o kadar uzun olur. Kutup
noktalarına gidildikçe ışınların düşme açısının daralma-
sı gölge boyunun da uzamasına neden olur.
II numaralı öncülde, yerçekiminin Ekvator’dan kutupla-
ra doğru gidildikçe artması Dünya’nın geoit şekliyle ilgi-
lidir. Dünya Ekvator’dan hafif şişkin, kutuplardan hafif
basık geoit şekline sahip olduğundan yerin merkezine
21 Haziran tarihinde işaretli güzergâhlardan hangi- daha yakın olan kutuplarda yerçekimi fazladır. Ekvatora
leri istikametinde yapılan uçak yolculuğu sonucu gidildikçe azalır.
gündüz süresinin başlanan ilk noktaya göre daha
III numaralı öncülde, Ekvator’un uzunluğunun tam bir
uzun olduğu gözlemlenir?
meridyen dairesin den fazla olması da Dünya’nın geoit
A) I ve II B) I ve III C) II ve V şekliyle ilgilidir. Dünya Ekvator’dan hafif şişkin, kutup-
lardan hafif basık olduğundan Ekvator’un uzunluğu tam
D) III ve IV E) IV ve V
bir meridyen dairesinden daha fazladır.
Çözüm:
IV numaralı öncülde, Güneş ışınlarının yere düş-
21 Haziran tarihinde Ekvator’dan kuzeye doğru gidildik- me açısının Ekvator’dan uzaklaştıkça küçülmesi ise
çe gündüz süreleri uzamaktadır. III ve IV numaralı gü- Dünya’nın küresel şekliyle ilgilidir.
zergâhların yolculuk istikameti kuzeydoğu olduğundan, Bu durumda, I ve IV. öncüller Dünya’nın küresel şek-
gündüz süreleri yolculuğun başladığı noktalara göre liyle ilgilidir.
daha uzun olacaktır. Sorunun doğru cevabı D seçene-
ğidir. II ve III. öncüller ise Dünya’nın geoit şekliyle ilgilidir.
Sorunun doğru cevabı C seçeneğidir.
Cevap: D
Cevap:C

5. Aşağıda Dünya’nın şeklinin sonuçlarından bazıları ve-
rilmiştir.
I. Gölge boyunun kutup noktalarına gidildikçe uzama-
sı
II. Yerçekiminin Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe
artması
III. Ekvator’un uzunluğunun tam bir meridyen dairesin-
den fazla olması
IV. Güneş ışınlarının yere düşme açısının Ekvator’dan
uzaklaştıkça küçülmesi

Bu sonuçlar aşağıdakilerden hangisinde, Dünya’nın
geoit ve küresel şeklinin sonuçları olarak doğru ay-
rılmıştır?

Geoid Küresel

A) I ve II III ve IV
B) I ve III II ve IV
C) II ve III I ve IV
D) II ve IV I ve III
E) III ve IV I ve II

26 27