Page 10 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH Tarih ve Zaman ÇÖZÜMLÜ SORULAR

4. Tarih dersinde tarih biliminin özellikleri ile ilgili öğrencile- Çözüm:
rin ifadeleri şunlardır:
Halil İnalcık; “Gerçek bir tarih için kaynaklara gitmek,
1. Öğrenci: Doğa bilimlerindeki deney ve gözlem, tarih kaynakları iyi tenkit edip değerlendirmek gerekir.” ifade-
bilimi için uygulanamaz.
si ile “Tarih bilgisinin kaynaklarla var olacağı” ifadesini
2. Öğrenci: Kaynak olmadan tarihî gerçekleri ortaya doğrulamaktadır. A, B, C ve E seçeneklerinde verilen
çıkarmak ve onları yazmak mümkün değildir. ifadeler ise buradaki ifadeyi kapsamadığı görülür.
3. Öğrenci: Tarihin konusu, zaman içindeki insan fa-
aliyetleri ve bu faaliyetler sonucunda ortaya çıkan Cevap: D
değişimlerdir.
4. Öğrenci: Tarih tekrarlanmaz, olaylar tektir.
Bu öğrencilerin verdiği bilgilere bakılarak tarih bili-
mi ile ilgili;
I. Tarih toplumu ve insanı konu edinir.
II. Zamanı geriye döndürmek mümkün değildir.
III. Tarihî bilgiye sadece yazılı kaynaklar malzeme olabilir.
IV. Tarihte deney ve gözlem yoktur.
V. Tarih toplumsal değişimlerin oluşumunu belirler ve
yönlendirir.
gibi yargılardan hangilerine ulaşılamaz?
6. Tarihçi, olayların oluş ve gelişiminde rol oynayan faktör-
A) Yalnız I B) Yalnız II lerden hangileri daha etkili olmuştur, bunu tespit etme-
lidir. Geçmiş zamanlarda meydana gelen olayları ve bu
C) Yalnız III D) I, II, IV ve V olayları gerçekleştiren kişileri ve toplumları anlayabil-
mek için genellikle insan psikolojisini iyi bilmelidir. Dâhi
E) II, III, IV ve V
olarak tanınan tarihî şahsiyetlerin hayatını aydınlatmak
Çözüm: amacıyla kaleme alınan eserler ancak bu gibi dâhileri
doğuran ve ortaya çıkaran çevrenin tarihi olarak yazı-
Öğrencilerin verdikleri bilgilerden, tarih biliminin konu- lırsa bilimsel bir eser sayılır. Mesela biz Sezar’ı veya
sunun insan faaliyetleri ve bu faaliyetlere bağlı olarak Cengiz Han’ı anlayabilmek için onları ortaya çıkaran
ortaya çıkan değişimler olduğunu, olayların tekrar etme Roma, Türk ve Moğol toplumlarını, bu toplumları oluş-
özelliği olmadığı için doğa bilimlerindeki gibi deney ve turan fertlerin psikolojik durumlarını, hayata bakışlarını
gözlem yapılamayacağına I, II, IV ve V. öncüllere ulaşı- ve emellerini öğrenmeliyiz.
lır. Ancak öğrenciler III. öncülde yer alan "tarihî bilgilere
yalnızca yazılı kaynaklar aracılığıyla ulaşılır" bilgisine yer
Buna göre tarihçi araştırma konusunu incelerken;
verilmemiştir.
Cevap: C I. dönemin ruhu
II. dönemin değer yargıları
III. toplumların yaşayışları ve insan psikolojisine etkileri
5. Tarihçi Halil İnalcık;
gibi durumlardan hangilerini dikkate almalıdır?
“Gerçek bir tarih için kaynaklara gitmek, kaynakları iyi
tenkit edip değerlendirmek gerekir.”
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
ifadesi ile:
D) II ve III E) I, II ve III
I. Geçmişte olan olaylardan ders çıkarmanın önemli olduğu,
Çözüm:
II. Araştırma ve öğrenimi kolaylaştırmak gerektiği,
Sorunun yönlendirme bölümünde verilen bilgilere bakı-
III. Olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurmanın larak dönemin değer yargıları dönemin ruhunu oluştu-
önemli olduğu,
rur. Bu durum doğal olarak insan psikolojisini ve bera-
IV. Tarih bilgisinin kaynaklarla var olacağı, berinde toplum psikolojisini şekillendirir. Bu bilgilerden
V. Geçmiş olayların geçmişte kalacağı hareketle I, II ve III. öncüllerdeki durumların hepsine
ulaşırız.
ifadelerinden hangisine vurgu yaptığı söylenebilir?
A) I B) II C) III D) IV E) V Cevap: E

10 11