Page 9 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
Tarih ve Zaman SORULAR

1. Tanım: Tarih, insan topluluklarının geçmişteki yaşa- 3. Sosyal bir bilim olan tarih, bilinmeyene yönelerek onu
yışlarını, faaliyetlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini yer ve kendi yöntemleriyle keşfetmeye çalışır ve bilimsel bilgi-
zaman göstererek sebep ve sonuç ilişkileri içerisinde yi ortaya çıkarmak için kaynaklardan yararlanır. Çünkü
inceleyen bilimdir. kaynak olmadan tarihî gerçekleri ortaya çıkarmak ve
onları yazmak mümkün değildir.
Durum: Türkler ilk yurtları olan Orta Asya’da göçebe
bir hayat yaşamış ve hayvancılıkla uğraşmışlardır. İlk Bu düşüncelerle hareket eden bir araştırmacının;
yurtlarında meydana gelen kuraklık, otlakların yetersiz-
I. destanlar,
liği, başka kavimlerle yapılan mücadeleler gibi etkenler
Türklerin ana yurtlarından göç etmelerine neden olmuş- II. fermanlar,
tur. III. ses ve görüntü kayıtları,
IV. tarihî eşya ve nesneler,
Yukarıda verilen durumda, tarihin tanımında yer
alan özelliklerden hangisine değinilmemiştir? V. kitabeler

A) Yaşam şekli gibi kaynakların hangilerinden yararlanması tarihî
bir olayın aydınlatılmasında ulaşılacak sonuçların
B) Sebep-sonuç ilişkisi
daha güvenilir olmasını olumsuz etkiler?
C) Mekân bilgisi
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Kronoloji
Çözüm:
E) İnsanların ilişkileri
Tarihî bir olayın aydınlatılmasında ulaşılacak sonuçların
Çözüm:
daha güvenilir olması tarih araştırmacısının kullanacağı
Yönlendirme bölümündeki tanıma uygun olarak verilen kaynakların güvenilirliği ile ilişkilidir.Tarihî bilgiye kaynaklık
durumdan Türklerin yaşayış şekillerine, Türklerin göç se- eden malzemelerdir. Birinci el kaynaklar (Ana kaynak) ola-
beplerine, Orta Asya kökenli olduklarına ve diğer kavim- yın geçtiği döneme ait belge ve buluntulardır; kitabe, abide,
lerle ile ilişkilerine dair bilgi alabiliriz. Bu nedenle A, B, C arkeolojik buluntu, para vb.dir. Sözlü kaynaklar; efsaneler,
ve E seçeneklerinde tarihsel özellikler durumla uygunluk destanlar, menkıbeler. Yazılı kaynaklar; tabletler, kitabeler,
gösterirken, D seçeneğinde verilen ”kronoloji” kavramına fermanlar. Sesli ve görüntülü kaynaklar; resimler, fotoğ-
ise durumdaki açıklamalarda yer verilmemiştir. raflar, filmler, video bantları vb. Gerçek eşya ve nesneler,
arkeolojik buluntular ile tarihî eşya ve nesneler güvenilir
Cevap: D kaynaklar arasındadır. Fakat bu kaynaklar içerisinde söz-
lü kaynaklar yani efsaneler, destanlar, menkıbeler yazılı
kaynak olmadığı için en az güvenilir olan kaynaklar olarak
sıralanabilir. Diğer kaynaklar ise yazılı, görüntülü ve sesli
kaynaklardır. Kontrol edilmeleri şartıyla güvenilir kaynak-
lardır. Bu nedenle I. öncül dışındakileri güvenilir kaynaklar
olarak gösterebiliriz.

2. Aşağıdakilerden hangisi tarihî olayların araştırıl- Cevap: A
masında başvurulan yollardan biri olamaz?

A) Kaynakların belirlenmesine çalışma
B) Coğrafya bliliminden yaralanma
C) Olaylar arasında ilişki kurma
D) Buluntuları inceleme
E) Yaşanan olayları tekrarlayabilme
Çözüm:
Tarihî olayların araştırılmasında başvurulan yollar ara-
sında A, B, C ve D seçeneklerinde verilen çalışmalar
araştırma sırasında gerçekleştirilir. Fakat "Yaşanan
olayları tekrarlayabilme" tarihî olayların araştırılmasında
kullanılamaz.

Cevap: E

9