Page 141 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Klasik Çağda Osmanlı Toplum Düzeni TARİH

5. Osmanlı Devleti’nde temel vergi ve toprak sistemi çift- 6. Osmanlı Mutfağı
hane denen bir sisteme dayanıyordu. Çifthane; bir çift
öküzle işletilebilen ve bir köylü ailesinin iş letiminde olan Türk mutfağı çeşit ve lezzet açısından olduğu kadar yi-
arazi birimiydi. Bu araziden “çift resmi” deni len bir ver- yecek hazırlama ve pişirme teknikleri, özel gün yemek-
gi alınırdı. Çift resmi, tahrirlerde ve vergi sayımla rında leri, mutfak araç ve gereçleri açısından da çok zengin-
diğer vergilerin hepsinden önde gelmektedir. Devletin dir. Osmanlı Devleti’nin gelişme ve büyümesine bağlı
düzenli aralıklarla tahrir (nüfus sayımı) yapmasının en olarak Türk mutfağı da büyük bir gelişme göstermiştir.
temel sebeplerinden biri, var olan ekonomik düzenin Osmanlılarda et, süt, yoğurt, peynir, yağ gi bi ürünler
de vamını sağlamaktı. Çünkü çift arazisi verilen bir aile beslenme sisteminin esasını teşkil etmektedir. Saray
toprağı nı devletin müsaadesi olmadan terk edip başka mutfak geleneğinde, kuzu ve koyun etiyle hazırlanan
yerlere gö çerse, devlet derhal o arazinin yeniden ekimi kebap, yah ni, külbastı, kızartma ve köfteler; tahıl ve
için başka kim seleri oraya yerleştirirdi. Belirtilen arazi baklagillere dayanan et suyu ile pişirilmiş çorbalar ve
kesinlikle bölünemez, bölüştürülemezdi. Çiftin bölün- pilav çeşitleri vardır. Yemekler her zaman tuzsuz tere-
mesi hâlinde hükûmet veya tı mar sahibinin çift vergisini yağı ile pişirilmiş ve baharat yaygın olarak kullanılmış-
düzgün toplaması olanaksız hâle gelirdi. tır. Domates ve salça Osmanlı mutfağına XIX. yüzyılda
girmiştir. Tencere yemekleri koruk, limon suyu, nar ek-
Çifthane sisteminin anlatıldığı bu metinde aşağıda- şisi, soğan ve çeşitli baharatlar ile tatlandırılmıştır.
ki sorulardan hangisinin cevabı yoktur?
Parçadaki bilgilere bakılarak;
A) Çifthane nedir?
I. Türk mutfağının Osmanlı Devleti’nin büyümesiyle
B) Düzenli aralıklarla tahrir yapılmasının öncelikli se- paralellik gösterdiği,
bebi nedir?
II. salça ve domatesin kullanımının Osmanlı Devle-
C) Çift vergisinin diğer vergilerden önce gelmesinin se- ti’nin son dönemlerinde başladığı,
bebi nedir?
III. Türk mutfağının çeşitlilik arz ettiği
D) Çiftin bölünmesi nasıl bir sorun ortaya çıkarır?
çıkarımlarından hangilerine ulaşılabilir?
E) Çift arazisi izinsiz terk edildiğinde nasıl bir uygula-
ma yapılırdı? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
Çözüm: D) I ve II E) I, II ve III

Metindeki; Çözüm:
‘‘Çifthane; bir çift öküzle işletilebilen ve bir köylü ailesi- Metindeki; ‘‘Osmanlı Devleti’nin gelişme ve büyümesi-
nin iş letiminde olan arazi birimiydi.’’ ifadesi A seçene- ne bağlı olarak Türk mutfağı da büyük bir gelişme gös-
ğindeki soruya, termiştir.’’ ifadesi I. öncüle ulaşmamızı, ‘‘Domates ve
salça Osmanlı mutfağına XIX. yüzyılda girmiştir.’’ ifade-
‘‘Devletin düzenli aralıklarla tahrir (nüfus sayımı) yap- si II. öncüle ulaşmamızı, ‘‘Türk mutfağı çeşit ve lezzet
masının en temel sebeplerinden biri, var olan ekonomik açısından olduğu kadar yiyecek hazırlama ve pişirme
düzenin de vamını sağlamaktı.’’ B seçeneğindeki soru- teknikleri, özel gün yemekleri, mutfak araç ve gereçleri
ya, açısından da çok zengindir.’’ ifadesi III. öncüle ulaşma-
mızı sağlar.
‘‘Çiftin bölünmesi hâlinde hükûmet veya tı mar sahibinin
çift vergisini düzgün toplaması olanaksız hâle gelirdi.’’ Cevap: E
ifadesi D seçeneğindeki soruya,

‘‘Çünkü çift arazisi verilen bir aile toprağı nı devletin mü-
saadesi olmadan terk edip başka yerlere gö çerse, dev-
let derhal o arazinin yeniden ekimi için başka kim seleri
oraya yerleştirirdi.’’ ifadesi E seçeneğindeki soruya ce-
vap oluşturur.
C seçeneğindeki sorunun cevabına metindeki bilgiler-
den ulaşılamaz.
Cevap: C

139