Page 16 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH Tarih ve Zaman 2. TEST

7. Tarihte “Türk” adının geçtiği ilk Türkçe yazılı metinler Orhun 9. Anadolu’da Tarih Çağları Mezopotamya ve Mısır’dan
Kitabeleri’dir. Bu kitabeler hakkında ilk bilgiler XIII. yüzyılda sonra başlamıştır.
yaşayan Cüveynî’nin “Tarih-i Cihangüşa” isimli eserinde yer
alır. Daha sonra Danimarkalı Messerschmidt’in (Mesırşmit) Bu bilgilere göre;
1721’de bu eseri görerek Avrupa bilim camiasına tanıtma- I. Anadolu, yazı ile daha geç tanışmıştır.
sı üzerine birçok bilim adamı bu yazıların kime ait olduğu
II. Tarih çağları her bölgede aynı zamanda başlama-
hakkında tahminlerde bulunmuştur. Kitabelerin okunuşunu
mıştır.
ilk çözen Danimarkalı Dil Bilimci Vilhelm Thomsen olmuş
III. Tarih öncesi dönem Anadolu’da Mezopotamya’ya
ve bu abidelerin Türklere ait olduğunu tüm dünyaya duyur-
göre daha uzun sürmüştür.
muştur.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir ?
Yukarıdaki bilgiye göre tarih biliminin bu tespitleri
yaparken; A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
I. Epigrafi,
D) II ve III E) I, II ve III
II. Sicilografi,
III. Etnografya
gibi bilim dallarının hangilerinden yararlandığı söy-
lenebilir?
10. Diplomasi bilimi devletler arası yazışmaları, antlaşma
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III metinlerini ve ilişkileri inceler.
D) I ve II E) II ve III Buna göre bir araştırmacı diplomasi biliminden ya-
rarlanarak;
I. devlet yönetimi,
II. sınır değişimi,
III. siyasi yapı
konularından hangileri hakkında bilgi edinir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
8. Geçmişin dönemlendirilmesinde karşılaşılan farklılıklar
genellikle Avrupalı tarihçilerin kendi kıtalarındaki önem- D) I ve III E) I, II ve III
li değişimleri esas almalarından kaynaklanmaktadır.
Avrupa tarihi merkeze konularak yapılan bu dönem-
lendirmelerde Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılışı,
matbaanın icadı, Rönesans hareketleri ve feodalitenin 11. Tarihî olayların meydana gelişi ile günümüzdeki olaylar
çözülmeye başlaması gibi olaylar dikkate alınmak- arasında bağlantı kurmak uzak bir ihtimaldir. Ancak her
tadır. Kavimler Göçü ve İstanbul’un Fethi gibi başka olay bir önceki olayın sonucu sonraki olayın da nede-
kıtalarda gerçekleşen olaylara ise bu olayların Avrupa nini teşkil eder. Zaman süreci açıldıkça ilk ve sonraki
tarihini etkilediği ölçüde yer verilmektedir. Bu durum olayların sebep sonuç ilişkileri arasındaki bağlar da za-
Avrupa merkezli dönemlendirmeyi dünyanın geri kalanı yıflar.
için tartışmalı hâle getirmektedir. Söz konusu dönem-
lendirme Avrupa milletleriyle farklı gelişim süreçlerin- Bunun temel nedeni;
den geçmiş ve farklı kıtalarda devletler kurmuş olan
I. her olay için aynı sebepler aranması,
Türklerin tarihiyle de örtüşmemektedir.
II. ilk ve son olaylar arasında farklı sebep ve sonuçlar
Paragrafa göre; oluşturan olayların yer alması,
I. Bu anlayışta nesnel bir yaklaşım olmadığı, III. son olaylarla ilk olaylar arasında kültür farkının ol-
ması
II. Evrensellik ilkelerinin ihlal edilebildiği,
gibi gelişmelerden hangileri gösterilebilir?
III. Avrupa’nın benmerkezci tutum sergilediği
gibi durumların hangilerinden bahsedilebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
D) II ve III E) I, II ve III

17
16 17