Page 21 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH ÇÖZÜMLÜ
İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası SORULAR

1. • Bizans kaynakları, IX ve X. yüzyıllarda Volga’dan, 2. Türk adı; 552 yılında kurulan Kök Türk Devleti’nde
Orta Avrupa’ya kadar uzanan sahaya Türkiye adını devlet adı olarak ilk kez kullanılmaya başlamıştır. Çin
vermiştir. kaynaklarına göre “miğfer”, Kaşgarlı Mahmut’a göre
• XI-XIII. yüzyıllarda Mısır ve Suriye’ye Türkiye denmiştir. “olgunluk çağı”, A. Wambery’e göre “türemek”, Ziya
Gökalp’e göre “kanun ve nizam sahibi” anlamına gel-
• XII. yüzyıldan itibaren ise Anadolu’ya “Turchia” veya mektedir. Türk adına, çeşitli anlamlar verilmesine rağ-
“Turkiya” denmeye başlanmıştır.
men “güç, kuvvet” anlamına geldiği 1911’de yayınlanan
• İtalyan seyyah Marco Polo anılarında Anadolu için eski bir Türkçe metinden anlaşılmıştır.
“Türkiye” kavramını kullanmıştır.
Türk adının anlamı ile ilgili olarak;
• Ünlü Arap Seyyah İbn-i Batuta Anadolu için “Biladüt
Türk” kavramını kullanmıştır. I. İlk kez bir devlet adı olarak Kök Türklerin kullandığı,
II. Türk adının aynı zamanda coğrafi bir ad olarak da
Bu bilgiye dayanarak Türkiye ile ilgili;
kullanıldığı,
I. Farklı coğrafyalar için kullanılmıştır.
III. Türk adının sadece Çin kaynaklarında geçtiği,
II. Türklerin yaşadıkları yerler için kullanılmıştır.
IV. Türk adının anlamına ait farklı görüşlerin olduğu
III. Anadolu Türkiye olarak adlandırılmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
IV. Türkiye adının anlamı zaman içerisinde değişmiştir.
V. İlk kez IX. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlamıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? D) II ve III E) III ve IV
A) III ve V B) IV ve V
C) I, II ve III D) I, II ve IV
Çözüm:
E) I, III ve IV
Sorunun yönlendirme bölümünde verilen ifadelere da-
Çözüm:
yanarak I. öncülde verilen "İlk kez bir devlet adı olarak
Kök Türkler tarafından kullanıldığı" yargısına “Türk adı;
Sorunun yönlendirme bölümünde verilen;
552 yılında kurulan Kök Türk Devleti’nde devlet adı
• Bizans kaynakları, IX ve X. yüzyıllarda Volga’dan, olarak ilk kez kullanılmaya başlamıştır.” ifadesinden
Orta Avrupa’ya kadar uzanan sahaya da "Türkiye" ulaşabiliriz. IV. öncülde verilen "Türk adının anlamına
adını vermiştir.
ait farklı görüşlerin olduğu” yargısına “Çin kaynaklarına
• XI-XIII. yüzyıllarda Mısır ve Suriye’ye "Türkiye" den- göre “miğfer”, Kaşgarlı Mahmut’a göre “olgunluk çağı”,
miştir. A. Wambery’e göre “türemek”, Ziya Gökalp’e göre “ka-
nun ve nizam sahibi” anlamına gelmektedir.” ifadesin-
• XII. yüzyıldan itibaren ise Anadolu’ya “Turchia” veya
“Turkiya” denmeye başlanmıştır.” ifadelerinden; I. den hareketle ulaşılabilir. II. öncülde verilen "Türk adı
öncülde verilen “Farklı coğrafyalar için kullanılmış- aynı zamanda coğrafi bir ad olarak da kullanılmıştır." ve
tır.” yargısına, III. öncüldeki "Türk adının sadece Çin kaynaklarında
geçtiği" yargılarına ise ulaşılamaz. Bu yargıları doğru-
• XII. yüzyıldan itibaren ise Anadolu’ya “Turchia” veya layacak bilgiler sorunun yönlendirme bölümünde bulun-
“Turkiya” denmeye başlanmıştır.
mamaktadır.
• Avrupalı Seyyahı Marco Polo anılarında Anadolu
için “Türkiye” kavramını kullanmıştır.
Cevap: D
• "Ünlü Arap Seyyah İbn-i Batuta Anadolu için “Biladüt
Türk” kavramını kullanmıştır" ifadesinden II. öncülde
verilen “Türklerin yaşadıkları yer için kullanılmıştır.”
ve III. öncülde verilen ”Anadolu Türkiye olarak ad-
landırılmıştır.” yargısına ulaşılabilir. Ancak, IV. ön-
cülde verilen “Türkiye adının anlamı zaman içerisin-
de değişmiştir.” yargısına ve V. öncülde verilen “İlk
kez IX. yüzyıldan itibaren kullanılmaya başlamıştır.”
yargısına ulaşılamaz.

Cevap: B

21