Page 162 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TARİH

TARİH Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) 4. TEST

5. Akdeniz’deki sorunlardan biri de izinli korsanlıktır. Bir iktida- 7.
rın bilgi ve gözetimi dâhilinde olmasına karşın herhangi
bir yasal dayanağı bulunmayan gemi ele geçirme olay-
ları izinli korsanlık olarak adlandırılmaktadır. Avrupa
devletleri savaş dönemlerinde denizde düşmanlarını
yıpratmak amacıyla izinli korsanları kullandı. Osmanlı
Devleti, sularında izinli korsanlık yapanlara yönelik de-
netleme mekanizmasını korsanlara tanınan haklardan
dolayı işletemedi. Bu korsanlar genellikle Osmanlı’ya
rakip devletlerin gemilerine saldırdı. Zaman zaman
tarafsız devletlerin gemileri de bu saldırıların kurbanı
oldu. Devletler arasındaki antlaşma şartlarına uymayan
bu izinli korsanlar, tarafsız bir bölgede düşman veya Görselde verilen 1768-1774 Osmanlı Rus Savaşı'nı
tarafsız bir devletin gemilerine el koyarak uluslararası gösteren haritadan aşağıdaki yargılardan hangisine
hukuku ihlal etti ancak Osmanlı Devleti, bu tür ihlalle- ulaşılamaz?
ri yapan izinli korsanları yakaladığında korsanlık iznini
A) Rusya ordusu aynı anda farklı yerlerden saldırmıştır.
gösteren belgelerinin mevcut olması durumunda onları
tutuklamadı. Sadece el konulan gemilerin iadesini sağ- B) Rus donanması Akdeniz'den saldırmıştır.
ladı. C) Osmanlı hem karada hem de denizde savunma
Metne göre izinli korsanlık ile ilgili aşağıdaki yargı- yapmıştır.
lardan hangisine ulaşılabilir? D) Savaş, Rusya’nın lehine Osmanlı’nın aleyhine ge-
A) İzinli korsanlık uluslararası hukuk açısından adaletli lişmiştir.
işlemiştir. E) Osmanlı’nın başkenti ve boğazlar tehdit edilmiştir.
B) Akdeniz’deki Osmanlı ticaretinin gelişmesine engel
olmuştur.
C) Korsanlar Akdeniz ulaşımlarını denetimlerinde tut-
muşlardır.
D) Osmanlı- Habsburg mücadelesinde korsanlar taraf- 8. • Coğrafi Keşifler Eski Dünya’nın bilinen ticaret yolları-
sız kalmışlardır. nı (Baharat ve İpek Yolu) değiştirdi. Ticaret sahası iç
denizlerden dış denizlere taşındı. Avrupa’nın Atlantik
E) Tarafsız devletlerin faaliyetlerine hiçbir müdahale
sahillerinde yer alan limanları giderek önem kazandı
olmamıştır.
ve süratle gelişti. Akdeniz ticareti ise 1869’da Süveyş
Kanalı’nın açıldığı tarihe kadar bir durgunluk dönemi
geçirdi.
• XVII. yüzyılda birçok sömürgeye sahip olan Hollan-
da, kıtalar arası deniz ticaretini elinde tuttuğu için
dünya ekonomisinin en güçlü devletlerinden biri
6. Bilgi: Osmanlı Devleti için XVII. yüzyıl başlarında Avusturya oldu. Hollandalı tekne sahipleri Avrupa teknelerinin
ile olan savaşlar yıpratıcı sonuçlar ortaya çıkardı. yarısına hâkim olarak dünya deniz taşımacılığının
büyük kısmını ele geçirip bütün Avrupa’nın ticaret
Durum:Uzun savaşlar sonucunda imzalanan Zitvatorok aracıları hâline geldi. Böylece ticarette öne çıkan
Antlaşması ile birlikte Osmanlı Devleti artık Avrupa dip- ülke, başta gemi sanayisi olmak üzere bazı endüstri
lomasisinde mütekabiliyet esasını kabul etti. dallarında da büyük gelişme kaydetti.

Yukarıdaki "bilgi" ve "durum" birlikte düşünüldüğün- Coğrafi Keşiflerle gelişen denizcilik faaliyetleri ile
de Osmanlı Devleti hakkında aşağıdakilerden han- ilgili verilen bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan
gisine ulaşılabilir? hangisine ulaşılamaz?
A) Osmanlı Devleti'nin bu savaşları başarılı bir şekilde A) Ekonomisi zenginleşen Avrupa’nın sanayisi gelişmiştir.
tamamladığı B) Hollanda deniz taşıtları sektörüne öncülük eden ül-
B) Osmanlı Devleti'nin askeri bakımdan güç kazandığı kelerden olmuştur.
C) Avusturya ile yeni savaşların yapılacağı C) XXI. yüzyıla kadar süren küresel şirketler kurulmuştur.
D) Uluslararası ilişkilerde her fırsatın değerlendirildiği D) İç denizlerdeki limanlar ticari yönden zayıflamıştır.
E) Avusturya’ya karşı olan üstünlüğün kaybedildiği E) Yeni kıtalardaki medeniyetler ve kültürler yok edilmiştir.

160 PB