Page 160 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH Değişen Dünya Dengeleri Karşısında Osmanlı Siyaseti (1595-1774) 4. TEST

5. Akdeniz’deki sorunlardan biri de izinli korsanlıktır. Bir iktida- 6.
rın bilgi ve gözetimi dâhilinde olmasına karşın herhangi
bir yasal dayanağı bulunmayan gemi ele geçirme olay-
ları izinli korsanlık olarak adlandırılmaktadır. Avrupa
devletleri savaş dönemlerinde denizde düşmanlarını
yıpratmak amacıyla izinli korsanları kullandı. Osmanlı
Devleti, sularında izinli korsanlık yapanlara yönelik de-
netleme mekanizmasını korsanlara tanınan haklardan
dolayı işletemedi. Bu korsanlar genellikle Osmanlı’ya
rakip devletlerin gemilerine saldırdı. Zaman zaman
tarafsız devletlerin gemileri de bu saldırıların kurbanı
oldu. Devletler arasındaki antlaşma şartlarına uymayan
bu izinli korsanlar, tarafsız bir bölgede düşman veya
Görselde verilen 1768-1774 Osmanlı Rus Savaşı'nı gös-
tarafsız bir devletin gemilerine el koyarak uluslararası
teren haritadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla-
hukuku ihlal etti ancak Osmanlı Devleti, bu tür ihlalle-
maz?
ri yapan izinli korsanları yakaladığında korsanlık iznini
gösteren belgelerinin mevcut olması durumunda onları A) Rusya ordusu aynı anda farklı yerlerden saldırmıştır.
tutuklamadı. Sadece el konulan gemilerin iadesini sağ-
B) Rus donanması Akdeniz'den saldırmıştır.
ladı.
C) Osmanlı hem karada hem de denizde savunma
Metne göre izinli korsanlık ile ilgili aşağıdaki yargı- yapmıştır.
lardan hangisine ulaşılabilir?
D) Savaş, Rusya’nın lehine Osmanlı’nın aleyhine ge-
A) İzinli korsanlık uluslararası hukuk açısından adaletli
lişmiştir.
işlemiştir.
E) Osmanlı’nın başkenti ve boğazlar tehdit edilmiştir.
B) Akdeniz’deki Osmanlı ticaretinin gelişmesine engel
olmuştur.
C) Korsanlar Akdeniz ulaşımlarını denetimlerinde tut-
muşlardır.
D) Osmanlı- Habsburg mücadelesinde korsanlar taraf- 7. • Coğrafi Keşifler Eski Dünya’nın bilinen ticaret yolları-
sız kalmışlardır. nı (Baharat ve İpek Yolu) değiştirdi. Ticaret sahası iç
denizlerden dış denizlere taşındı. Avrupa’nın Atlantik
E) Tarafsız devletlerin faaliyetlerine hiçbir müdahale sahillerinde yer alan limanları giderek önem kazandı
olmamıştır. ve süratle gelişti. Akdeniz ticareti ise 1869’da Süveyş
Kanalı’nın açıldığı tarihe kadar bir durgunluk dönemi
geçirdi.
• XVII. yüzyılda birçok sömürgeye sahip olan Hollanda,
kıtalar arası deniz ticaretini elinde tuttuğu için dünya eko-
nomisinin en güçlü devletlerinden biri oldu. Hollandalı
tekne sahipleri Avrupa teknelerinin yarısına hâkim olarak
dünya deniz taşımacılığının büyük kısmını ele geçirip
bütün Avrupa’nın ticaret aracıları hâline geldi. Böylece ti-
carette öne çıkan ülke, başta gemi sanayisi olmak üzere
bazı endüstri dallarında da büyük gelişme kaydetti.
Coğrafi Keşifler’le gelişen denizcilik faaliyetleri ile
ilgili verilen bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılamaz?
A) Ekonomisi zenginleşen Avrupa’nın sanayisi gelişmiştir.
B) Hollanda deniz taşıtları sektörüne öncülük eden ül-
kelerden olmuştur.
C) Sömürgecilik faaliyetleri Hollanda'nın sanayileşmesi-
ne katkı yapmıştır.

D) İç denizlerdeki limanlar ticari yönden zayıflamıştır.
E) Yeni kıtalardaki medeniyetler ve kültürler yok edilmiştir.

160 PB