Page 38 - Dört Dörtlük TYT Tarih

TARİH İslam Medeniyetinin Doğuşu ÇÖZÜMLÜ SORULAR

9. Hz. Ebu Bekir Dönemi’nde Arabistan toprakları dışı- 10. Hz. Osman Dönemi’nde, İslam Devleti’nin Medine'den
na seferler düzenlenmiştir. Suriye’nin fethi sırasında uzak bölgelerdeki askerî harekâtı çok masraflı ve sıkın-
Bizans’la 634 yılında yapılan Ecnâdeyn Savaşı ile tılı olmuştur. Fethedilen bölgelerin imar, iskân, eğitim
Suriye kapıları Müslümanlara açılmıştır. Hz. Ömer ve diğer masraflarına da hazineden ciddi miktarlar har-
Dönemi'nde fetihler yoğunlaşmıştır. 636 Yermük Savaşı canmıştır. Ekonomik sıkıntıları ortadan kaldırmak iste-
ile Suriye ve Filistin coğrafyasının önemli şehirleri ele yen Hz. Osman, Hz. Ömer zamanında halka bağlanan
geçirilmiş ve 640 yılında bütün Suriye coğrafyası fet- maaşları kesmek zorunda kalmıştır. Hz. Osman’ın yap-
hedilmiştir. 636 Kâdisiye, 637 Celûlâ ve 642 Nihâvend mış olduğu tayinlerde, kendi kabilesi ve ileride Emeviler
Savaşları sonucunda Irak ve İran topraklarının fethedil- Devleti’ni kuracak olan Ümeyyeoğullarına ayrıcalık ta-
mesiyle İslam Devleti'nin sınırları genişlemiştir. nıdığı iddiaları halkın tepkisini çekmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonuçların- Bu durumun meydana getirdiği sonuçlar arasında
dan biri değildir? aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Devlet teşkilatlanması için yeni kurumlar kuruldu. A) Yargı yetkisini kullanmak üzere kadılık makamının
kurulması
B) Haraç ve cizye vergileri arttı.
B) Toplumsal kargaşanın yaşanması
C) Halifelik saltanat hâline dönüştü.
C) Bazı kişi ya da ailelerin devlete karşı tavır alması
D) İslam medeniyeti, farklı medeniyetler ile tanıştı.
D) Cahiliye Dönemi’ndeki kabilecilik anlayışının tekrar
E) İslamiyet geniş alanlara yayıldı.
gün yüzüne çıkması
Çözüm:
E) Hz. Osman’ın şehit edilmesi
İslam Devleti’nin sınırlarının genişlemesiyle birlikte, dü-
zenli ordunun kurulması, devlet hazinesinin bölünmesi, Çözüm:
ülkenin eyaletlere bölünmesi gibi bir çok devlet teşkilat-
İslam Devleti’nde kadılık teşkilatı Hz. Ömer Dönemi'nde
lanması yapılmıştır. Bu teşkilatlanmadaki amaç devle-
kurulmuştur. Kuruluş sebebi ise devletin sınırlarının çok
tin merkezî otoritesini artırmaktır.
genişlemesi ile birlikte, uzak bölgelerdeki mahkeme işlerini
Yeni fethedilen bölgelerde bulunan Hristiyan ve Yahudi yürütmek için duyulan ihtiyaçtan dolayıdır. Dolayısıyla me-
halktan haraç ve cizye vergisi alınmıştır. Bu da haraç ve tinde verilen bilgi ile ilgili değildir.
cizye vergilerinin artmasına sebep olmuştur.
Hz. Osman’ın maaşları kesmesi, kendi akrabalarını dev-
Halifeliğin saltanat hâline gelmesi Emeviler let kurumlarına ataması İslam dünyasında hoş karşılan-
Dönemi'ndedir. Bu dönemde saltanata dönüştürülme- mamış ve bu da toplumsal kargaşanın baş göstermesine
sinin de devletin sınırlarının genişlemesiyle ilgisi bulun- sebep olmuştur. Hz. Peygamber Dönemi'nde unutturulan
mamaktadır. bu kabilecilik anlayışı bu dönemde metinde verilen olaylar
İran coğrafyasının fethedilmesiyle Sasani kültürü de yüzünden yeniden ortaya çıkmasına neden olmuş bazı ai-
denilen İran kültürü ile Suriye’nin fethiyle de Doğu leler (kabileler) Ümeyyeoğullarının ayrıcalığına tepki gös-
Roma kültürüyle tanışmıştır. termiştir. Bu tepki de zaten fitne hareketlerin başlamasına
neden olmuştur. Hz. Osman’ın özellikle kendi kabilesinden
Fethedilen Suriye, Irak ve İran gibi bölgelere İslam dini-
(Ümeyyeoğulları) birilerine ayrıcalık göstermesi nedeniyle
nin yayılması sağlanmıştır.
tepki gösterenler Hz. Osman’ı şehit etmiştir.
Cevap: C Cevap: A

38 39