Page 139 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT TDE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR Tamlamalar TÜRKÇE

8. (I) Göksu Çayı’ndan atladıktan sonra etrafı çalılık, taşlı 10. (I) Türk edebiyatında anı türünün ilk örneklerinden biri
bir çığırdan ana yola çıktık. (II) Az ileride kayanın göğ- Babür İmparatoru Babür Şah’ın yazdığı Babürname adlı
sünden buz gibi bir su akıyordu. (III) O yöne doğru taşlı eseridir. (II) Tanzimat Dönemi’nde anı türünün diğer tür-
bir keçi yolundan yürümeye başladık. (IV) Su içmeye- lerle iç içe verilmesi söz konusudur, Servetifünun’da tü-
cektik ne amaçla gidiyorduk öyleyse? (V) Biraz yürü- rün etkin örnekleri verilmiştir. (III) Halit Ziya Uşaklıgil’in
yünce gözün önüne vardık, suyun insanı dinlendiren Kırk Yıl adlı eseri bu dönemde verilen örneklerdendir.
muhteşem bir sesi vardı. (IV) Bu dönemde yazılan anılarda; Servetifünun sa-
natçılarının bir araya gelişleri, amaçları, dönemin diğer
Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinde aydınlarıyla olan tartışmaları işlenmiştir. (V) Dönemin
ad tamlaması yoktur? sanatçılarından Cenap Şehabettin’in Edebî Hatıralar,
Mehmet Rauf’un Siyah İnciler adlı eserler, anı türünde
A) I B) II C) III D) IV E) V
kaleme alınmıştır.
Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili hangisi
Çözüm: söylenemez?

I’de "Göksu Çayı", II‘de "kayanın göğsü", III’te "keçi yolu", A) I. cümlede belirtili isim tamlamasında tamlayan eki
V’te "gözün önü" ve "suyun insanı dinlendiren muhteşem yerine kullanılmış bir durum (hâl) eki vardır.
bir sesi" isim tamlaması örnekleridir. D seçeneğinde isim
B) II. cümlede tamlananı sıfat almış bir belirtili isim
tamlaması kullanılmamıştır.
tamlaması kullanılmıştır.
Cevap: D C) III. cümlede tamlananı belirtisiz isim tamlaması olan
zincirleme isim tamlaması yer almaktadır.
D) IV. cümlede sıfat-fiille kurulmuş iki ve işaret sıfatı ile
9. Daha küçük gerilim değerine sahip pillerin neden oldu- yapılmış bir sıfat tamlaması bulunmaktadır.
I
E) V. cümlede belirtisiz isim tamlaması fiilin durumunu
ğu minik elektrik şokları farklı tat alma tomurcukları-
bildirerek zarf tümleci olmuştur.
II
nı aktifleştirebildiği için tatlı, acı ya da baharatlı tatla-
III
Çözüm:
rın algılanmasına yol açabilir. Elektriksel tat olarak
IV I. cümlede “örneklerinden biri” tamlamasında tamlayan
da nitelendirilen bu olguya yönelik çalışmalarda bilim (örneklerinden), tamlayan eki (-in/ -ın/ -un/ -ün/ -nın/
V -nin/ -nun/ -nün) yerine ayrılma hâl eki (-den/-dan) al-
insanları deneye katılanlarının tat alma duyularını ya- mıştır. II. cümlede “türün etkin örnekleri” tamlamasın-
da “etkin” sözcüğü tamlananın (örnekleri) sıfatıdır. IV.
nıltmayı başarabiliyor. cümlede “…yazılan anılar” ve “…aydınlarıyla olan tar-
tışmalar” tamlamaları sıfat-fiille, “bu dönem” tamlaması
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangisi ni- işaret sıfatı ile kurulmuş sıfat tamlamasıdır. V. cümlede
teleme görevinde değildir? “anı türü” belirtisiz isim tamlamasıdır, fiilin durumunu
A) I B) II C) III D) IV E) V bildirerek zarf tümleci olmuştur. III. cümlede zincirleme
isim tamlaması yoktur.

Çözüm: Cevap: C
Soru kökünde niteleme sıfatı sorulmuştur. İsimlerden
önce gelerek isimleri renk, durum, biçim bakımından ni-
teleyen sözcüklere niteleme sıfatı denir. Bu açıklamaya
göre I.de (küçük) gerilim değeri, II. de (minik) elektrik
şokları, III.de (baharatlı) tatlar, IV.de (elektriksel) tat ifa-
delerinde ayraç içindeki sözcükler niteleme sıfatı olarak
kullanılmıştır. V.de ise "bilim" sözcüğü isim tamlaması-
nın tamlayanı olarak kullanılmıştır yani isimdir.
Cevap: E

137
137