Page 130 - Temel Düzek Matematik 11

4.1.1. Çember ve Temel Elemanları

Çember

Düzlemde sabit bir noktaya eşit uzaklıktaki noktaların kümesine Terimler ve Kavramlar
çember denir. Sabit noktaya çemberin merkezi, söz konusu eşit Çap, yarıçap, yay, teğet,
uzaklığa bu çemberin yarıçapı denir. kiriş

Çemberin merkezi M veya O ve yarıçapı r ile gösterilir.

Semboller ve Gösterimler

Yanda verilen O merkezli, r yarıçaplı r : Yarıçap
çember Ç (O, r) şeklinde gösterilir. R : Çap
r $
AB : AB yayı
$
mAB ) : AB yayının ölçüsü
(

Teğet

Düzlemde bir çember ile tek bir ortak noktası olan doğruya bu
çemberin bir teğeti, bu ortak noktaya da teğetin değme noktası
denir.

Yanda verilen O merkezli çemberde d doğrusu T noktasında çem-
bere teğettir. T noktası teğetin değme noktasıdır.

Kiriş

Çemberin üzerindeki iki farklı noktayı birleştiren doğru parçasına kiriş
denir. Yanda verilen O merkezli çemberde [AB] nın başlangıç ve bitiş
noktası çember üzerinde olduğundan [AB] kiriştir.

Çember üzerinde çizilebilecek kirişlerden uzunluğu en büyük olanlar,
R
çemberin merkezinden geçen kirişlerdir.

Çemberin merkezinden geçen kirişe çemberin bir çapı denir. Çapın
uzunluğu R ile gösterilir.

Yanda verilen O merkezli çemberde [DC] çemberin merkezinden geçti-
ğinden [DC], O merkezli çemberin bir çapıdır.

Çapın uzunluğu yarıçapın iki katına eşittir (R = 2r).

130 Temel Düzey Matematik 11