Page 107 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler 2. ÜNİTE

Toplumsal Sınıf

HAZIRLIK SORULARI

1. Bir toplumsal sınıfın üyesi olmakla tabakalaşma sisteminde bir tabakada bulunuyor olmak aynı şeyler
midir? Düşününüz.
2. Türkiye'de alt ve üst sınıfların kimlerden oluştuğunu düşünüyorsunuz?

KAVRAMLARIMIZ

Toplumsal Sınıf

TOPLUMSAL SINIFLAR

Toplumsal sınıflar, toplumsal tabakalaşmanın başka bir unsurlardan birisiydi. Çağdaş toplumda bir mesleğe
biçimidir. Sınıf, toplumsal tabakalaşma tiplerinin modern mensubiyet, büyük ölçüde kişileri belirli bir toplumsal sınıf
topluma özgü örneğidir. Çağdaş toplumlarda tabakalaşmadan içerisine yerleştirmektedir. Böylece ücretle çalışan işçiler
çok, sınıf ve sınıflaşmalardan söz edilmesi bu yüzdendir. ile serbest meslekler, el işleri ile fikir işleri arasında gelir
Hemen hemen her endüstriyel toplum, sınıf sistemine ve prestij bakımından büyük farklar ortaya çıkmaktadır
dayanan bir tabakalaşma düzenine sahiptir. Toplumsal sınıf; (Görsel 2.136)
gelir düzeyi, yaşam biçimi, eğitim, saygınlık gibi özellikler
bakımından birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan Her toplumsal sınıfın kendine özgü bir yaşam biçimi
insanların oluşturduğu bir kategoridir. vardır. Sınıfların yaşam biçimleri sınıfların kendilerine özgü
kültürlerini oluşturmaktadır. Gelişmiş ülkelerde yaşam
Toplumsal sınıfı örneklendirerek açıklamak gerekirse düzeyinin yükselmesi ve uygulanan siyasi politikalar, toplum-
kendisinin olmayan bir fabrikada belli bir ücret karşılığında sal sınıfların yaşam biçimindeki farkların gittikçe azalmasını
çalışan işçi belli bir yaşam düzeyine ve statüye sahiptir. sağlamıştır. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nde farklı
Ücretinin düzeyi oranında toplumsal zenginliklerden ya da toplumsal sınıflardaki insanlar arasında giyinme, eğlence,
olanaklardan (eğitim, sağlık, dinlenme, spor, sanatsal etkin- beslenme bakımından bir benzerlik oluşmuştur. Sınıf bilinci,
likler vb.) yararlanır. Kendisi gibi işçi ya da düşük gelirli bireyin hangi sınıfa ait olduğunun farkında olmasıdır. Bir
insanların yaşadığı semtlerden birinde oturur. İşveren ise sınıfın sınıf bilincine ulaşabilmesi için gelişmesini engelle-
fabrikanın sahibidir. İşletmesinin sağladığı kâr onundur. yen faktörleri ve kendi çıkarlarını bilmesi, bu çıkarlar
Gelir düzeyi yüksektir. Kârı oranında toplumsal olanaklardan doğrultusunda rolünün gerektirdiği davranışları yapması
yararlanır. Kentte kendisi gibi gelir düzeyi yüksek olan gerekir.
kişilerin yaşadığı semtlerin birinde oturur. Toplumdaki
statüsü daha yüksektir. İşçi ile işverenin çıkarları, yaşam Bir sınıfa mensup olma, belirli biçimde düşünme ve
biçimleri farklıdır. Onları ayıran yasal engeller olmasa da belirli şekilde tepkide bulunmayı gerektirir. Bu aidiyet
toplumsal olarak fiziksel, kültürel yaşam alanları ayrılmıştır. duygusu, ister istemez bazı fikirlere karşı yakınlık, bazı
fikirlere karşı da uzaklık oluşturur. Her sosyal sınıfın kendi-
Toplumsal sınıfları birbirinden ayıran temel kriterler sine özgü efsanesi, geleneği ve belirli tasavvurlara ve imajla-
şunlardır: gelir, yaşam biçimi ve sınıf bilinci. Örneğin önceki ra dayanan bir algılama biçimi vardır. Burjuvazi sınıfı için
çağlarda toprak mülkiyeti, sınıfları birbirinden ayıran temel mülkiyet, işçi sınıfı için grev hakkı buna örnek gösterilebilir.

Görsel 2.136: Gelir, meslek ve eğitim toplumsal sını arın en önemli belirleyicileridir.

161