Page 56 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler

B) Aşağıdaki metinden hareketle soruları cevaplayınız.

TOPLUMSAL YAPI

Sosyal bilimlerin birçok alanında olduğu gibi toplum ve toplumsal yapı konusunda da kavramsal ve içerik
olarak ciddi tartışmalar yaşanmaktadır. Toplum kavramının kendisi kavramsal olarak neye karşılık gelmektedir?
Genel bir toplum ve toplumsal yapı kavramından bahsedilebilir mi? Bahsedilirse toplum içindeki farklılıklar
nasıl bir bağlamda ele alınmalıdır? gibi sorular, toplumsal yapı konusunda çalışmalar yapan kimselere yöneltile-
bilecek çok sayıdaki sorulardan bazılarıdır. Bu bağlamda kavramın ve içeriğinin muğlaklığından kaynaklanan
sebeplerle, böyle bir alanda bütünsel perspektifle girişilebilecek her çaba haklı eleştirilere muhatap olacaktır. Bu
çalışma hazırlanırken konunun hassasiyeti de dikkate alınarak toplumsal yapıyı oluşturan unsurlar, bu unsurların
özellikleri, sorunları, gelişimleri, bu unsurların toplumsal yapıyı nasıl etkiledikleri, etkileşim sürecinde bu alt
unsurlarda meydana gelen değişimler tarihsel süreç içerisinde yansıtılmaya çalışıldı.

Sosyal bilimle ilgili literatüre bakıldığında özellikle son dönemde postmodernite vurgusuyla konuya yaklaşan
yazarlarda toplum ve toplumsal yapı kavramına yönelik ciddi eleştiriler ve toplumsalın sonuna (Baudrillard)
yönelik saptamalar görülmektedir. Bu eleştirilerde bakış açısına göre haklılık payı olduğunu söylemek mümkündür.
Gerçekten de artık modern toplumun yükselişe geçtiği dönemdeki ulus devletler içerisinde benzeşmenin/ homo-
jenliğin yoğun olduğu toplumsal yapıların kırılmaya başladığı görülmektedir. Küresel/postmodern/sanayi ötesi
vb. toplum olarak nitelenen toplum yapısı, özellikle tüketim kapitalizminin yeni yönü, iletişim ve enformasyon
teknolojilerindeki değişmeler, çalışma ve işin niteliğinde yaşanan dönüşümler vb. sebeplerle bireyselliğin önem
kazandığı, her türlü farklılığın/çeşitliliğin/azınlıkların meşru kabul edildiği, söylemlerinin ve kültürel unsur-
larının yaygınlık kazandığı bir yapıya vurgu yapmaktadır. Günümüzde makro teoriler ve açıklamaların mevcut
durumu anlamada yetersiz kaldığına yönelik eleştiriler de söz konusudur. Bu açıdan bakıldığında Baudrillard'in
(Bodulerd) özellikle temsil boyutuna vurgu yaparak geliştirdiği toplumsalın sonu söyleminde de, postmodern
literatürün bütünlükçü toplumsal yapılara getirdiği eleştirilerde de haklılık payı olduğunu söylemek mümkündür.
Memet ZENCİRKIRAN, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı, Önsözünden alınmıştır.

23. Toplumsal yapı konusunda ortaya çıkan hassasi- 26. Aşağıdakilerden hangisi toplumsal yapıda meydana
yetler nelerdir? gelen değişimlerin nedenleri arasında yer almaz?
…………………………………………………….
……………………………………………………. A) Sanayi toplumlarının getirdiği yeni anlayış
……………………………………………………. B) İletişimde meydana gelen değişimler
C) Sosyal bilimlerde meydana gelen tartışmalar
D) İşin niteliğinin değişmesi
E) Kültürel unsurların önem kazanması

24. Bu çalışma hazırlanırken nelere dikkat edilmiş ve 27. Baudrillard'ın toplumsal yapı incelemelerinde öner-
neler vurgulanmak istenmiştir? diği temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?
…………………………………………………….
……………………………………………………. A) Toplumsal yapının bütüncül incelenmesinin önemli
……………………………………………………. olduğu
B) Toplumsal değişimi reddettiği
C) Makro teorileri savunduğu
D) Toplumsal yapının mikro düzeyde incelenmesi
E) Kapitalizmin, toplumu bütünlükçü düşünceye
25. Toplumsal yapıda nelerin değiştiği gözlenmiştir? götürdüğü
…………………………………………………….
…………………………………………………….
…………………………………………………….

110