Page 58 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler

Toplumsal Grupların Özellikleri

HAZIRLIK SORULARI

1. Bir grup içinde olduğunuz zamanlardaki davranışlarınızla tek başınıza kaldığınız zamanlardaki davra-
nışlarınızı karşılaştırınız.
2. Bir grup içinde olmak insanlara neler kazandırabilir? Düşüncelerinizi belirtiniz.

KAVRAMLARIMIZ

Toplumsal Grup

TOPLUMSAL GRUPLAR

İnsanlar üretim, savunma, neslin devamını sağlama, iş
bölümü vb. sebeplerle bir arada yaşama ihtiyacı duyarlar.
İnsanlar yaşadıkları çevrelerde çeşitli gruplara katılarak farklı
amaç ve isteklerini yerine getirerek hayatlarını sürdürürler.
Belirli amaçlara ulaşmak için iş birliği yaparak sosyal ilişkile-
re girerler. Toplumsal ilişkilere katılım sonucunda ailede,
okulda, iş yaşamında çeşitli gruplara dâhil olurlar.

Birey, toplumun kültürel özelliklerini gruplara katılarak
öğrenir. Gruplardaki diğer üyelerle ilişkiler kurarak kendini
ifade etme ortamı bulur. Yine gruplarda görevler üstlenerek iş
bölümüne katkıda bulunur. Başarılarını gruplar içinde elde eder.

Toplumsal grup, iki veya daha fazla kişi tarafından oluşan,
ortak amaçları gerçekleştirmek üzere bir araya gelen, belirli
süre etkileşimde bulunan, ortak değerleri paylaşan, karşılıklı
statü ve rollere sahip olan bireyler topluluğudur. Üyeleri
arasındaki ilişkiler ve normlar nedeniyle bir toplumsal grup
diğer topluluklardan ayırt edilir. Biz, günlük dilden ayrı
olarak, sosyolojik açıdan, tesadüfen bir araya gelmiş, yan
yana birlikte bulunan, beraberce yürüyen insanları zaman ve
mekân yakınlığı bulunsa da sosyal grup olarak adlandırmayız. Görsel 2.59: Turist gruplarında bireyler belirli bir amaç için gruba dâhil olurlar.
Toplumsal yığını fiziki olarak bir arada ancak karşılıklı bir Amaç sona erdiğinde dağılırlar.
etkileşimin olmadığı insan kümeleri olarak adlandırmaktayız. Her toplumsal grubun bir amacı vardır. Grup üyeleri bu
Demek ki sosyal yığında sosyal kategoriden farklı olarak amaç doğrultusunda hareket eder. Zaman içinde amaçlar
zaman ve mekân birlikteliği bulunmasına karşılık bir sosyal değişiklik gösterebilir, başka amaçlar belirlenebilir. Amacı
grubun oluşması için şart olan karşılıklı etkileşim ve birlikte kalmayan gruplar dağılır. Üyeler başka gruplarla birlikte
mensubiyet duygusu gelişmediği için sosyal yığını da sosyal başka amaçlar için faaliyet gösterebilirler. Bir kişi birden
gruptan ayırmaktayız. fazla gruba üye olabilir. Birey gruba katılmakla bir amacının
gerçekleşeceğine, ekonomik, toplumsal, kültürel vb. nitelikte
Grup, toplumsal ilişkilerin gerçekleştiği temel birimdir. bir sorunun çözüleceğine inanır. Ayrıca bir gruba üye olmak
Her birey, en az bir gruba ait olmak ister. Bu aidiyet duygusu- bireyi yalnızlıktan kurtardığı gibi grubun verdiği değerler ve
nu toplumsal gruplar karşılar. Bireylere biz duygusu verir. Bir dayanışma duygusuyla yaşamına anlam kazandırır ve bireyin
grubun oluşabilmesi için birden fazla bireyin bir araya gelme- toplumsallaşmasında önemli rol oynar (Görsel 2.59).
si ve bu bireylerin grup bilincine “biz” duygusuna sahip
olması gerekir. Böylece bireyler kendilerini bir grubun üyesi Buna göre grubun oluşabilmesi için
olarak algılarlar. Gruplar, içinde bulundukları toplumun • Üyeleri arasında ortak bir amaç ve çıkara dayalı ilişkilerin
değerlerini ve normlarını yansıtarak grup üyelerinin davranış- olması,
larını düzenler. Grupta sistemli bir bütünlük vardır. Grup bir • Göreli sürekliliği olan insan topluluğu olması,
organizma gibi doğan, büyüyen, gelişen, kendini koruyan ve • Biz ve başkaları duygusunu geliştirerek kendilerini diğer
dağılan bir varlıktır. gruplardan ayırması gerekir.

112