Page 62 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler

Toplumsal Grupların Çeşitleri

HAZIRLIK SORULARI

1. İçinde bulunduğunuz her gruba isteyerek mi katılıyorsunuz? İsteğiniz dışında katıldığınız gruplar var mıdır?
Örnekler veriniz.
2. Katıldığınız grupların üye sayıları değişiklik gösteriyor mu? Düşününüz.
3. Çeşitli meslek grupları neden mesleki kıyafet giyerler? Tartışınız.

KAVRAMLARIMIZ

Cemiyet, Cemaat, Birincil Grup, İkincil Grup, Resmî Grup, Resmî Olmayan Gruplar

TOPLUMSAL GRUP ÇEŞİTLERİ

Toplumsal gruplar üye sayıları, kuruluş biçimleri, süreleri, Resmî Olmayan Grup: Bir toplumsal grup, kuruluş ve
katılış biçimleri gibi sebeplerle sınıflandırılırlar: işleyiş bakımından hiçbir resmî işlem gerektirmiyorsa resmî
olmayan grup olarak nitelendirilir. Oyun, arkadaşlık, komşu-
A) Sürelerine Göre Toplumsal Gruplar luk grupları buna örnek gösterilebilir.
Devamlı Grup: Bir sosyal grubun ömrü üyelerinin C) Katılış Biçimine Göre Toplumsal Gruplar
ömründen daha uzunsa bu tür gruplara devamlı (sürekli)
gruplar denir. Örneğin aile, köy, şehir bu tür grubu ifade eder. İstek Dışı Gruplar: Birey içinde yer aldığı toplumsal
gruba kendi isteği dışında katılmışsa bu tür gruplar, istek dışı
Kısa Süreli Grup: Bir toplumsal grup geçici bir amaç gruplar olarak nitelendirilir. Bireyler bu gruplarda doğduğu
için kurulup amaca ulaştığı zaman dağılıyorsa kısa sürelidir. andan itibaren yer alırlar. Aile, akrabalık ve millet grupları
Oyun ve eğlence grupları, kamp yapan işçiler, miting komite- bu türden gruplardır.
leri, turist kafileleri bu tür gruplara örnektir.
İsteğe Bağlı Gruplar: Grup üyeleri bağlı bulundukları
Devirli Grup: Belirli zaman aralıklarıyla grup bir araya gruplara istekleri dâhilinde katılmışlarsa bu gruplar isteğe
gelip dağılıyorsa devirli grup denir. Tatil arkadaşlıkları, bağlı grup olarak adlandırılır. Meslek grupları, dernek ve
mevsimlik işçi grupları, haftanın belli günleri halı saha maçı vakıflar, oyun ve eğlence grupları buna örnek gösterilebilir
yapan insanlar bunlara örnek gösterilebilir. (Görsel 2.69).

B) Kuruluş Biçimlerine Göre Toplumsal Gruplar D) Niceliklerine Göre Toplumsal Gruplar
Resmî Grup: Bir toplumsal grubun kuruluşu ve işleyişi Büyük Gruplar: Üye sayısı çok olan, ilişkileri daha
resmî işlemleri gerektiriyorsa grubun belli bir tüzük yönet- sınırlı ve resmî olan gruplara büyük grup denir. Taraftar
melik ve kanuna uyma şartı varsa bu tür gruplara resmî grup grupları ve millet büyük gruplara örnektir.
adı verilir. Bu grupta görev ve sorumluluklar bellidir. Üyeler
resmî atama yoluyla belirlenir. Bankalar, okullar, şirketler, Küçük Gruplar: Üye sayısı sınırlı ve ilişkileri yüz yüze
hastaneler bu türden gruplardır. olan gruplara küçük grup denir. Aile, arkadaşlık, komşuluk,
köy, oyun grupları küçük gruplara örnek olabilir (Görsel 2.70).

Görsel 2.69: Dernekler bireyin isteğe bağlı katıldığı gruplardır. Görsel 2.70: Aile küçük bir gruptur.

116